Tư duy Tài chính chuỗi nhượng quyền & Cách chia bánh kẹo cùng vui

Câu hỏi đầu tiên và quan trọng nhất khi anh chị bước chân vào công việc kinh doanh là: "Anh chị muốn kết thúc công việc kinh doanh của mình như thế nào?"

Buổi Workshop đã diễn ra thành công vào ngày 18/02 tại Trường SRA, đánh dấu sự trở lại của HLV Nguyễn Thúc Khoa với những chia sẻ thiết thực về Tài chính, Chuỗi - Nhượng quyền và bài toán chia bánh kẹo.

Nội dung của Workshop bao gồm 3 phần chính:

1. Chuỗi - Nhượng quyền
2. Tài chính để phát triển chuỗi nhượng quyền
3. Bài toán chia bánh

Không cần phải có background là kế toán hay tài chính, những kiến thức và thông tin dưới đây hoàn toàn dễ hiểu thông qua cách diễn giải đơn giản hóa phức tạp của HLV Nguyễn Thúc Khoa.

CHUỖI - NHƯỢNG QUYỀN

• Bản chất của Chuỗi (Chain) & Nhượng quyền (Franchise)

Để trả lời câu hỏi “Nên lựa chọn mở Chuỗi kinh doanh hay làm Nhượng quyền?” từ khách tham dự, HLV Nguyễn Thúc Khoa nhấn mạnh trước hết chủ doanh nghiệp cần phải phân biệt sự khác nhau giữa Chuỗi (Chain) và Nhượng quyền (Franchise). Mục đích của 2 hình thức này đều giống nhau ở chỗ nhằm nhân bản hệ thống kinh doanh nhiều nhất có thể, nói cách khác là tăng độ phủ của thương hiệu. Tuy nhiên, sự khác biệt của 2 mô hình này lại nằm ở quyền sở hữu và quyền điều hành. Trong khi các cửa hàng kinh doanh Chuỗi (Chain) thuộc quyền sở hữu của công ty mẹ, chịu sự quản lý và điều hành trực tiếp từ công ty mẹ, thì các cửa hàng nhượng quyền (Franchise) thuộc quyền sở hữu của các chủ khác nhau, do chủ tại nơi đó điều hành trực tiếp, với sự hỗ trợ của công ty mẹ. Khác biệt ở chủ sở hữu dẫn đến quyền điều hành cũng khác nhau. Đối với mô hình kinh doanh Chuỗi, người làm chủ chắc chắn có quyền điều hành trực tiếp và quyết định toàn diện mọi vấn đề của doanh nghiệp. Thế nhưng khi làm Nhượng quyền, người trực tiếp điều hành và chiếm vai trò quan trọng nhất chính là người mua nhượng quyền.

“Nhượng quyền là một “quan hệ hợp tác kinh doanh”, trong đó một bên sẽ cho phép bên còn lại sử dụng bản sao một hệ thống kinh doanh đã qua thử nghiệm thành công của mình, để đổi lấy quyền lợi là phí cho phép sử dụng ban đầu và các phí cho phép sử dụng liên quan trong suốt thời gian hợp đồng còn hiệu lực.”

Không giống như một cuộc mua bán hàng hóa, dịch vụ đơn thuần, nhượng quyền là một giao dịch đặc biệt, với sản phẩm đem trao đổi mua bán cũng đặc biệt không kém: mô hình kinh doanh. Vì tính chất đặc biệt của nó nên trước khi muốn nhượng quyền, người đem bán mô hình này cần phải đăng ký sở hữu trí tuệ theo Luật quy định và hoạt động kinh doanh >1 năm.

• Lựa chọn Chuỗi hay Nhượng quyền?

Nhượng quyền là con đường nhanh nhất giúp doanh nghiệp nhân bản hệ thống kinh doanh để chiếm lĩnh thị trường, với nguồn lực ít.

Mở đầu là một câu hỏi vô cùng "Lạ" từ diễn giả khiến người nghe phải suy nghĩ "Khi nào thì anh chị kết thúc công việc kinh doanh?"

Câu hỏi gây bất ngờ nhưng sau câu trả lời tới từ diễn giả cùng những Case Study thực tế, HLV cho biết cách xác định được mục tiêu kinh doanh của mình trong tương lai với 4 cách EXIT doanh nghiệp (hay có thể hiểu là 4 chiến lược kết thúc một doanh nghiệp):

1. Xây doanh nghiệp để chuyển giao kế thừa cho F1,F2 của mình

Tại Việt Nam 100 doanh nghiệp gia đình lớn nhất trên tổng số 750.000 doanh nghiệp đã đóng góp 25% GDP của đất nước. GDP (tính theo giá so sánh của năm 2021) là 5116 nghìn tỷ đồng.

HLV Nguyễn Thúc Khoa lưu ý, muốn xây dựng được công ty gia đình cần phải lưu ý đến 2 vấn đề tài sản kế thừa để lại cho thế hệ F1/F2 là quyền điều hành hay quyền sở hữu. Liệu thế hệ F1, F2, tức con cái chúng ta có đủ năng lực lèo lái con thuyền doanh nghiệp? Là tự nguyện hay bị ép buộc phải tiếp quản việc kinh doanh của gia đình? Nếu hậu nhân không muốn quyền điều hành, chúng ta có thể chuyển giao quyền kế thừa tài sản. Đây là vấn đề chia bánh sẽ được đề cập ở phần sau.

2. Xây để bán

Lấy ví dụ từ Tập đoàn Golden Gate, HLV Nguyễn Thúc Khoa đã phân tích điểm mạnh - yếu khi lựa chọn ngành hàng để kinh doanh cũng như cách thức xây để bán của Tập đoàn này. Con số nào là phù hợp để đút túi khi bán đi thương hiệu đã xây? Qua giá trị cổ phiếu bán với giá cao ngất ngưỡng (2 triệu đồng/cổ phiếu) của Golden Gate, HLV giải thích ý nghĩa của con số đó đại diện cho quyền chi phối và kiểm soát công ty cũng như là sự công nhận cho thời gian lâu dài mà doanh nghiệp đã xây dựng thương hiệu,cắm rễ và gây dựng lòng tin trong người tiêu dùng.

3. Xây dựng thành Công ty "đại chúng”

Công ty đại chúng có thể hưởng lợi ích, mối quan hệ, tài nguyên của các công ty trong hệ sinh thái. Đây là chiến lược xây dựng công ty tạo điều kiện có nhiều người cùng tham gia đầu tư, nhưng không nhất thiết công ty đó phải niêm yết trên sàn chứng khoán. Sau khi diễn giải về cấu trúc và chức năng, cách thức hoạt động của các sàn giao dịch chứng khoán và cuộc chơi của các công ty nghìn tỷ trong nước, HLV Nguyễn Thúc Khoa nhấn mạnh doanh nghiệp cần phải xác định rõ mục đích lên sàn là gì, có lợi ích gì không, không nên vội vàng lên sàn hay nhân chuỗi ồ ạt khi nội lực chưa đủ vững.

Đúc kết phần này, HLV đưa ra nhận định: "Nếu bạn có một khát vọng lớn, một tầm nhìn lớn thì hãy xây dựng doanh nghiệp thành một nơi mà nhiều người có thể cùng tham gia với bạn

4. Đóng cửa vì không muốn kinh doanh nữa

Câu hỏi đầu tiên và quan trọng nhất khi anh chị bước chân vào công việc kinh doanh là anh chị muốn kết thúc công việc kinh doanh của mình như thế nào?

BÀI TOÁN CHIA BÁNH

Để lựa chọn kinh doanh Chuỗi hay Nhượng quyền, người chủ phải lựa chọn được 1 trong 4 chiến lược trên. Sau khi chọn được chiến lược, HLV Nguyễn Thúc khoa chia sẻ về mô hình bài toán đi ngược từ B tới A.Giái thích về mô hình này, HLV cho rằng, với mỗi chiến lược sẽ có một đích đến:

- Nếu chọn chiến lược Xây để bán thì đích đến là Bán được bao nhiêu tiền?

- Nếu chọn Xây dựng công ty đại chúng thì đích đến là Cổ phiếu sẽ bán với cái giá là bao nhiêu? Khi niêm yết thì định giá công ty như thế nào? Khi nào được lên sàn?...

- Nếu chọn Xây để kế thừa thì hướng phát triển đến số lượng bao nhiêu cửa hàng?

- ...

Với chiến lược đã chọn là điểm B, chúng ta quay lại hiện tại là điểm A và chia ra từng mốc thời gian để đi từng chặng. Sự lựa chọn điểm B cũng ảnh hưởng đến cách chia bánh, trong đó các đối tượng chia bánh bao gồm cổ đông và nhân sự nội bộ.

• Quy trình thẩm định dự án

Với những kiến thức thẩm định này, anh chị có thể tự đánh giá doanh nghiệp của mình và có cái nhìn tổng quan về việc làm thế nào để có một hồ sơ dự án tiềm năng để gọi vốn với các bước cơ bản như sau:

+ Thẩm định về ngành: có tiềm năng tăng trưởng không, có khả năng mở >100 cửa hàng không, có thể tăng trưởng tới bao nhiêu,...

+ Đánh giá khả năng quản trị công ty

+ Đánh giá giá trị doanh nghiệp

+ Cuối cùng là đánh giá dòng tiền công ty (ROE - tỷ suất lợi nhuận trên số tiền đầu tư), xem công ty đang dùng chiến lược gì, có hiệu quả hay không. ROE chính là chỉ số quan trọng để có dòng tiền tốt, từ đó giá trị doanh nghiệp được nâng cao, để có ROE tốt, cần có 3 chiến lược: Chiến lược tài chính (mục tiêu tối ưu cấu trúc vốn) và Chiến lược kinh doanh gồm Chiến lược tăng hiệu quả và Chiến lược tăng quy mô (Mục tiêu tối đa).

Ai cũng muốn mở rộng doanh nghiệp, tuy nhiên việc tăng trưởng và nhân bản phụ thuộc rất nhiều vào mô hình doanh nghiệp. Với 6 mô hình cơ bản mà một doanh nghiệp cần xây dựng, HLV Nguyễn Thúc Khoa đã chia sẻ nhiều kiến thức mới về công thức các mô hình tài chính nhân bản chuỗi, nhượng quyền để xây dựng bức tranh tài chính từ đầu, lộ trình tài chính để phát triển các công ty/cửa hàng từ 1 đến >100.