Sự kiện Lotte Mart rút khỏi Trung Quốc thường được gắn với tác động của cuộc khủng hoảng THAAD vào năm 2017. Tuy nhiên, khi phân tích kỹ hơn, có thể thấy rằng thất bại của thương hiệu này không chỉ nằm ở yếu tố địa chính trị mà còn đến từ hàng loạt sai lầm chiến lược trong quản lý và vận hành. Hành trình rút lui khỏi Trung Quốc chỉ sau 11 năm của Lotte Mart là bài học quý giá cho các doanh nghiệp quốc tế khi xâm nhập vào thị trường đầy tiềm năng nhưng cũng rất thách thức này.

1. Tổng quan về thất bại của Lotte Mart

Lotte Mart là một trong những tập đoàn bán lẻ hàng đầu Hàn Quốc, chính thức đặt chân vào thị trường Trung Quốc năm 2008 với tham vọng trở thành "ông lớn" trong ngành bán lẻ châu Á. Tuy nhiên, chỉ sau hơn một thập kỷ, đến năm 2019, thương hiệu này buộc phải rút lui khỏi thị trường, để lại những khoản lỗ khổng lồ và một bài học đắt giá về chiến lược kinh doanh quốc tế.

Lotte Mart tại Trung Quốc

Những con số đáng chú ý:

- Từ năm 2012, Lotte Mart đối mặt với tình trạng thua lỗ liên tục, với tổng mức lỗ lũy kế lên đến 16,4 tỷ nhân dân tệ (tương đương hơn 2,4 tỷ USD).

- Từng sở hữu mạng lưới 150 cửa hàng tại Trung Quốc, tập đoàn đã phải bán toàn bộ hệ thống với giá trị chỉ bằng một phần ba số vốn đầu tư ban đầu, đánh dấu một thất bại nặng nề trong chiến lược mở rộng thị trường.

2. Phân tích nguyên nhân gây ra thất bại

2.1. Hệ thống quản lý nội bộ kém hiệu quả

Nhân sự cồng kềnh và không phù hợp:

- Các vị trí quan trọng như tài chính, nhân sự, hành chính đều do người Hàn Quốc đảm nhiệm, dẫn đến chi phí vận hành cao và thiếu sự am hiểu về thị trường Trung Quốc.

- Theo báo cáo, chi phí cho mỗi quản lý người Hàn Quốc tại Trung Quốc dao động từ 150.000 đến 200.000 nhân dân tệ/tháng, chưa bao gồm chi phí nhà ở, giáo dục con cái và các khoản phụ cấp khác.

Phong cách quản lý “gia trưởng”

- Các quyết định quản lý thiếu linh hoạt và không phù hợp với đặc điểm văn hóa và kinh doanh địa phương.

- Chính điều này đã tạo ra sự bất mãn trong nội bộ đội ngũ nhân viên địa phương và giảm hiệu quả hoạt động của hệ thống.

Lý do Lotte Mart rời khỏi Trung Quốc

2.2. Sai lầm trong chiến lược kinh doanh 

Chi phí vận hành quá cao:

- Lotte Mart nhập khẩu hầu hết vật liệu xây dựng từ Hàn Quốc để đảm bảo “đồng nhất thương hiệu,” nhưng điều này lại làm tăng chi phí đầu tư.

Ví dụ: Cửa hàng đầu tiên tại Thanh Đảo tiêu tốn hơn 800 triệu nhân dân tệ, trong đó 320 triệu được dùng cho xây dựng và trang trí.

Quản lý phân tán:

- Hệ thống cửa hàng phân bổ rải rác khắp Trung Quốc dẫn đến chi phí logistics cao.

- Thiếu chiến lược mua sắm tập trung khiến giá thành nhập hàng của Lotte Mart cao hơn so với các đối thủ cạnh tranh.

2.3. Thiếu hiểu biết về thị trường Trung Quốc

Không thích nghi với văn hóa kinh doanh địa phương:

- Lotte Mart không tận dụng được lợi thế từ các “quy tắc bất thành văn” như chính sách thanh toán chậm của các nhà cung cấp địa phương.

- Thiếu chiến lược cụ thể để cạnh tranh với các đối thủ nội địa như Sun Art Retail hay Hema Fresh.

Không chuyển đổi kịp sang thương mại điện tử:

- Trong khi các đối thủ địa phương nhanh chóng nắm bắt xu hướng thương mại điện tử, Lotte Mart vẫn giữ cách tiếp cận truyền thống, dẫn đến mất thị phần.

2.4. Áp lực từ môi trường cạnh tranh và chính sách

Sự trỗi dậy của thương hiệu nội địa:

- Các thương hiệu bán lẻ Trung Quốc ngày càng mạnh mẽ nhờ sự am hiểu thị trường và khả năng phản ứng nhanh với nhu cầu khách hàng.

Chính sách hỗ trợ hết hiệu lực:

- Nhiều ưu đãi trước đây như trợ giá thuê mặt bằng hoặc giảm thuế cho doanh nghiệp nước ngoài đã hết hạn, tạo thêm áp lực tài chính cho Lotte Mart.

Tác động của sự kiện THAAD:
- Mặc dù không phải nguyên nhân chính, nhưng sự kiện THAAD đã làm trầm trọng thêm tình hình khi làn sóng tẩy chay các thương hiệu Hàn Quốc diễn ra mạnh mẽ tại Trung Quốc.

3. Bài học rút ra từ thất bại của Lotte Mart

3.1. Nghiên cứu và thấu hiểu thị trường

Để thành công trong việc mở rộng quốc tế, doanh nghiệp cần hiểu rõ các yếu tố đặc trưng của thị trường địa phương.

- Nghiên cứu văn hóa và hành vi tiêu dùng: Tìm hiểu sâu về thói quen, sở thích và động lực mua sắm của khách hàng địa phương.

- Nắm bắt quy trình kinh doanh: Hiểu và tuân thủ các quy tắc vận hành không chính thức, chẳng hạn như chính sách thanh toán chậm của các nhà cung cấp tại thị trường Trung Quốc.

3.2. Áp dụng chiến lược kinh doanh linh hoạt

Một mô hình kinh doanh hiệu quả là mô hình có thể thích nghi với điều kiện thực tế của từng khu vực.

- Điều chỉnh mô hình vận hành: Giảm thiểu các chi phí không cần thiết, chẳng hạn như việc nhập khẩu vật liệu xây dựng đắt đỏ từ Hàn Quốc để duy trì "tính nhất quán."

- Linh hoạt theo đặc điểm thị trường: Tùy chỉnh chiến lược mở rộng để phù hợp với cơ hội và thách thức riêng của từng khu vực.

3.3. Đổi mới và thích ứng với thị trường

Trong một thị trường cạnh tranh khốc liệt, đổi mới là yếu tố quyết định giúp doanh nghiệp duy trì sự khác biệt.

- Cập nhật xu hướng mới: Đầu tư vào thương mại điện tử và các giải pháp tiêu dùng thông minh để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của khách hàng.

- Nâng cao trải nghiệm khách hàng: Tạo ra những giá trị gia tăng thông qua dịch vụ chất lượng cao và cá nhân hóa sản phẩm, dịch vụ.

3.4. Tối ưu hóa và quản lý nội bộ

Một đội ngũ nhân sự hiệu quả sẽ đảm bảo quá trình vận hành trơn tru và phù hợp với chiến lược dài hạn của doanh nghiệp.

- Kết hợp nhân sự quốc tế và địa phương: Sử dụng nhân sự địa phương để tận dụng sự hiểu biết về thị trường, đồng thời duy trì sự hỗ trợ từ đội ngũ quốc tế để đảm bảo định hướng chiến lược.

- Kiểm soát chi phí vận hành: Tinh giản bộ máy quản lý, tránh tình trạng cồng kềnh, dư thừa và tối ưu hóa nguồn lực để đạt được hiệu quả cao nhất.

Kết Luận

Thất bại của Lotte Mart tại Trung Quốc là minh chứng rõ ràng cho việc một chiến lược không phù hợp có thể phá hủy tiềm năng của một thương hiệu lớn đến mức nào. Đây không chỉ là bài học cho các doanh nghiệp quốc tế mà còn là lời cảnh báo rằng, để thành công tại một thị trường nước ngoài, doanh nghiệp cần phải nghiên cứu kỹ lưỡng, linh hoạt trong quản lý và luôn đặt khách hàng làm trung tâm.

Nếu bạn đang tìm kiếm cách xây dựng chiến lược mở rộng kinh doanh quốc tế hiệu quả, khóa học Nhượng quyền được giảng dạy bởi HLV Thích Nhân Chuỗi sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức và công cụ thực tiễn để đạt được mục tiêu. Tham khảo khóa học TẠI ĐÂY:  https://nhuongquyenbaiban.sra.edu.vn/