3.1. Tranh chấp hợp đồng nhượng quyền thương mại về chi phí

Tranh chấp liên quan đến giá cả, phí chuyển nhượng và phương thức thanh toán trong hợp đồng nhượng quyền thương mại thường xuất phát từ sự không đồng thuận giữa các bên về các khoản chi phí cụ thể. Dưới đây là những khoản phí phổ biến và bản chất của từng loại:

- Phí nhượng quyền ban đầu Đây là khoản phí không hoàn lại mà bên nhận quyền cần thanh toán một lần khi ký kết hợp đồng. Bản chất của phí này là để bù đắp các chi phí và công sức mà bên nhượng quyền đã đầu tư, bao gồm việc cấp quyền sử dụng thương hiệu, giấy phép khai thác bí mật thương mại, chương trình đào tạo, hỗ trợ tiền mở đại lý, và cung cấp nguyên vật liệu ban đầu. Khoản phí này thường được xem như "vé vào cửa" để bên nhận quyền tham gia vào hệ thống nhượng quyền.

- Phí thường xuyên (royalty fee) Phí thường xuyên được tính dựa trên một tỷ lệ phần trăm cố định hoặc tỷ lệ lũy tiến theo tổng doanh thu của đại lý nhận quyền. Khoản phí này thể hiện sự "thuê" thương hiệu và quyền khai thác hệ thống kinh doanh của bên nhượng quyền.
Đáng chú ý, một số hợp đồng yêu cầu mức phí tối thiểu bất kể hiệu quả kinh doanh thực tế của đại lý. Phí thường xuyên thường được thanh toán định kỳ (hàng tuần hoặc hàng tháng), kèm theo các báo cáo chi tiết nhằm phục vụ việc kiểm soát và quản lý nội bộ của bên nhượng quyền.

- Phí định kỳ cho quỹ quảng cáo và xúc tiến thương mại: Bên nhận quyền thường phải đóng góp vào quỹ quảng cáo chung hoặc quỹ xúc tiến thương mại ở cấp quốc gia hoặc khu vực. Khoản phí này được sử dụng để triển khai các chiến dịch quảng bá chung, giúp tăng cường nhận diện thương hiệu và thúc đẩy doanh số bán hàng trên toàn hệ thống.

Các khoản phí khác Ngoài các khoản phí trên, bên nhận quyền có thể phải chịu thêm một số chi phí khác, bao gồm:

- Phí mua sản phẩm hoặc dịch vụ độc quyền từ bên nhượng quyền.

- Phí tư vấn, kiểm toán, hoặc thanh tra định kỳ.

- Phí thiết kế và bố trí địa điểm kinh doanh.

- Phí quản lý tài sản thuê, gia hạn hoặc chuyển nhượng hợp đồng.

Những khoản phí này thường được quy định rõ trong hợp đồng. Tuy nhiên, nếu các bên không đạt được sự thống nhất về cách tính, thời điểm thanh toán, hoặc điều kiện áp dụng, tranh chấp rất dễ xảy ra, gây ảnh hưởng đến mối quan hệ hợp tác giữa hai bên.

3.2 Không đồng nhất về chiến lược marketing hoặc vận hành

Trong hoạt động nhượng quyền thương mại, sự không đồng nhất giữa bên nhượng quyền và bên nhận quyền về chiến lược marketing hoặc phương thức vận hành là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến xung đột. Dưới đây là phân tích cụ thể về vấn đề này:

Những tranh chấp trong kinh doanh nhượng quyền

- Bên nhượng quyền: Thường mong muốn duy trì tính nhất quán trên toàn hệ thống để bảo vệ thương hiệu, đảm bảo trải nghiệm khách hàng đồng đều và tối ưu hóa hiệu quả kinh doanh. Do đó, các chiến lược marketing và vận hành thường được chuẩn hóa và áp dụng đồng bộ.

- Bên nhận quyền: Đôi khi có những điều chỉnh để phù hợp với thị trường địa phương, nguồn lực nội bộ hoặc mục tiêu kinh doanh cá nhân. 

- Thiếu sự phù hợp với thị trường địa phương: Bên nhượng quyền thường triển khai các chiến dịch quảng bá thương hiệu ở quy mô toàn quốc hoặc khu vực, nhưng những chiến lược này đôi khi không phù hợp với đặc điểm thị trường địa phương của bên nhận quyền. 

Mâu thuẫn về ngân sách và trách nhiệm thực hiện: Một số bên nhận quyền không đồng ý với việc đóng góp vào quỹ quảng cáo chung vì cho rằng họ không nhận được giá trị tương xứng từ các chiến dịch này. Ngược lại, bên nhượng quyền yêu cầu tuân thủ nhằm bảo đảm tính nhất quán của hệ thống.

Ví dụ: Một cửa hàng nhượng quyền tại khu vực nông thôn có thể cảm thấy chiến lược quảng cáo trực tuyến không hiệu quả bằng các hoạt động quảng bá trực tiếp hoặc khuyến mãi địa phương.

Sự không đồng nhất về chiến lược marketing hoặc vận hành là một thách thức lớn nhưng có thể được giảm thiểu thông qua sự giao tiếp minh bạch và hợp tác chặt chẽ giữa hai bên. Điều này không chỉ giúp duy trì hình ảnh thương hiệu mà còn đảm bảo mối quan hệ nhượng quyền lâu dài và hiệu quả.

4. Giải pháp đề xuất

- Thỏa thuận rõ ràng ngay từ đầu: Hợp đồng nhượng quyền cần quy định cụ thể về quyền và trách nhiệm của mỗi bên trong việc thực hiện chiến lược marketing và vận hành.

- Tăng cường hỗ trợ địa phương: Bên nhượng quyền nên cung cấp hướng dẫn hoặc hỗ trợ linh hoạt để bên nhận quyền có thể điều chỉnh phù hợp với thị trường của mình mà không làm mất đi tính nhất quán.

- Xây dựng cơ chế phản hồi hai chiều: Việc lắng nghe ý kiến của bên nhận quyền về nhu cầu thị trường địa phương có thể giúp hệ thống nhượng quyền hoạt động hiệu quả hơn.

- Đào tạo và kiểm soát chặt chẽ: Đảm bảo bên nhận quyền hiểu rõ các tiêu chuẩn vận hành và cam kết tuân thủ nhưng cũng cần có sự hỗ trợ để họ cải thiện khả năng đáp ứng các tiêu chuẩn này.
- Các chi phí nên được làm rõ và thống nhất ngay từ ban đầu, tránh phát sinh câc chi ohis khác.

Kết luận:
Nhượng quyền thương mại mang lại nhiều cơ hội phát triển nhưng cũng đi kèm những thách thức và rủi ro, đặc biệt khi xuất hiện các tranh chấp liên quan đến chi phí, chiến lược marketing hay vận hành. Để đảm bảo thành công trong mô hình này, các bên cần xây dựng một hợp đồng nhượng quyền rõ ràng, minh bạch và tôn trọng lợi ích chung. Đồng thời, việc duy trì giao tiếp hiệu quả, linh hoạt trong việc điều chỉnh chiến lược để phù hợp với từng thị trường địa phương sẽ là chìa khóa quan trọng giúp hệ thống nhượng quyền vận hành đồng bộ, bền vững và hiệu quả.

Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp và kiến thức chuyên sâu để tối ưu hóa hoạt động nhượng quyền, khóa học Master Franchise Business: Xây dựng mô hình kinh doanh nhượng quyền bài bản và bùng nổ sẽ giúp bạn nắm vững các nguyên tắc cốt lõi, tránh rủi ro pháp lý và xây dựng mối quan hệ nhượng quyền thành công. Đây là cơ hội để bạn trang bị cho mình những công cụ và kỹ năng cần thiết, đảm bảo thương hiệu phát triển bền vững trong thị trường đầy cạnh tranh. 
Tham gia khóa học ngay TẠI ĐÂY:  https://nhuongquyenbaiban.sra.edu.vn/