Nhượng quyền thương mại (franchise) là một mô hình kinh doanh đang phát triển mạnh mẽ, mang lại nhiều cơ hội cho cả bên nhượng quyền lẫn bên nhận quyền. Tuy nhiên, đi kèm với sự tăng trưởng này, không ít tranh chấp hợp đồng nhượng quyền đã phát sinh, gây ảnh hưởng đến cả hai phía. 

1. Tình hình tranh chấp hợp đồng nhượng quyền

Theo số liệu thống kê từ Tòa án Quận Hải Điến, tính đến ngày 31/03/2019, tòa đã thụ lý 330 vụ tranh chấp liên quan đến hợp đồng nhượng quyền. Trong đó, ngành giáo dục chiếm số lượng lớn nhất với 183 vụ, tương ứng khoảng 55,4% tổng số vụ tranh chấp. Điều này cho thấy lĩnh vực giáo dục, dù có tiềm năng phát triển lớn, nhưng cũng tồn tại nhiều vấn đề về việc thực thi hợp đồng nhượng quyền.

Những ngành dễ xảy ra tranh chấp hợp đồng nhượng quyền

Nguyên nhân ngành giáo dục chiếm tỷ lệ cao

- Tính chất cam kết dài hạn: Hợp đồng nhượng quyền trong ngành giáo dục thường kéo dài nhiều năm, khiến các bên dễ xảy ra bất đồng về quyền lợi và trách nhiệm.

- Kỳ vọng không thực tế: Một số bên nhận quyền kỳ vọng lợi nhuận nhanh chóng nhưng lại không đạt được mục tiêu do thiếu kinh nghiệm hoặc không đủ nguồn lực.

- Hỗ trợ từ bên nhượng quyền: Nhiều tranh chấp phát sinh khi bên nhượng quyền không cung cấp đủ sự hỗ trợ đã cam kết, đặc biệt là về đào tạo và tài liệu giảng dạy.

2. Các lĩnh vực khác có tranh chấp nhượng quyền đáng chú ý

Bên cạnh giáo dục, các ngành sau đây cũng thường xuyên xảy ra tranh chấp:

- Dịch vụ làm đẹp: Bao gồm bán mỹ phẩm, làm móng, và các dịch vụ thẩm mỹ, thường phát sinh mâu thuẫn về chất lượng sản phẩm hoặc tiêu chuẩn dịch vụ.

- Thương mại điện tử và nền tảng thanh toán: Tranh chấp thường liên quan đến các điều khoản về phí giao dịch hoặc trách nhiệm pháp lý trong xử lý dữ liệu.

- Tài chính và đầu tư: Các tranh chấp trong lĩnh vực này chủ yếu xoay quanh các cam kết về lợi nhuận và bảo mật thông tin khách hàng.

- Dịch vụ logistics và vận tải: Các vấn đề thường gặp bao gồm phí vận hành và chất lượng dịch vụ giao hàng.

- Dịch vụ ăn uống: Thường xảy ra khi bên nhận quyền không tuân thủ tiêu chuẩn chất lượng hoặc công thức đã được nhượng quyền.

3. Tầm quan trọng của việc nắm bắt thông tin tranh chấp

Việc nhận diện các lĩnh vực dễ phát sinh tranh chấp trong hợp đồng nhượng quyền không chỉ giúp các bên liên quan giảm thiểu rủi ro pháp lý mà còn góp phần nâng cao sự minh bạch và chuyên nghiệp trong quá trình hợp tác. Để đạt được điều này, doanh nghiệp cần tập trung vào các yếu tố quan trọng sau:

Thông tin dễ gây tranh chấp

- Xây dựng điều khoản hợp đồng rõ ràng và minh bạch: Mọi quyền lợi, nghĩa vụ và các điều kiện kèm theo trong hợp đồng cần được quy định chi tiết, tránh các diễn giải mơ hồ hoặc không đồng nhất.

- Đẩy mạnh hỗ trợ và đào tạo cho bên nhận quyền: Bên nhượng quyền cần đảm bảo cung cấp đủ các chương trình đào tạo, tài liệu, và hỗ trợ kỹ thuật, giúp bên nhận quyền vận hành theo đúng chuẩn mực và mục tiêu đã đề ra.

- Quản lý và định hình kỳ vọng giữa các bên: Trước khi ký kết hợp đồng, cả hai phía cần thảo luận và làm rõ kỳ vọng về doanh thu, chi phí, cũng như trách nhiệm để hạn chế xung đột về sau.

Bằng cách chú trọng vào các yếu tố này, doanh nghiệp có thể thiết lập nền tảng hợp tác vững chắc, tạo niềm tin lẫn nhau và thúc đẩy thành công trong mô hình nhượng quyền.

Kết luận

Tranh chấp hợp đồng nhượng quyền là một vấn đề không thể xem nhẹ trong quá trình phát triển của mô hình franchise. Đặc biệt, các lĩnh vực như giáo dục, làm đẹp, thương mại điện tử, và logistics cần được chú ý đặc biệt vì tiềm năng xảy ra mâu thuẫn cao. Việc hiểu rõ nguyên nhân và xu hướng tranh chấp sẽ giúp các doanh nghiệp nhượng quyền xây dựng mối quan hệ hợp tác bền vững và hiệu quả hơn.

Nếu bạn đang quan tâm đến việc hiểu sâu hơn về các rủi ro pháp lý, quản lý hợp đồng, hoặc cách vận hành mô hình nhượng quyền một cách chuyên nghiệp, khóa học "Master Franchise Business: Xây dựng mô hình thương hiệu nhượng quyền bài bản và bùng nổ" sẽ là lựa chọn lý tưởng dành cho bạn. Khóa học cung cấp kiến thức chuyên sâu, từ cách thiết lập hợp đồng minh bạch, giảm thiểu xung đột, đến cách xây dựng hệ thống vận hành đồng nhất