Nhượng quyền thương mại (franchise) là một mô hình kinh doanh phổ biến và thành công trên thế giới. Tuy nhiên, tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp vẫn chưa đạt được thành công mong đợi khi áp dụng mô hình này. Có ba nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này: tầm nhìn và khát khao chưa rõ ràng, hiểu sai về bản chất nhượng quyền, và không biết cách xây dựng nền móng cốt lõi. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết từng nguyên nhân để cung cấp cái nhìn sâu sắc hơn về vấn đề này.

1. Tầm nhìn và khát khao chưa rõ ràng

Một trong những nguyên nhân chính khiến nhiều doanh nghiệp Việt Nam thất bại trong nhượng quyền là do tầm nhìn và khát khao của họ chưa rõ ràng. Theo khảo sát của PwC vào năm 2020, chỉ có 30% doanh nghiệp Việt Nam có chiến lược phát triển rõ ràng khi bắt đầu nhượng quyền .

Khi tầm nhìn không rõ ràng, doanh nghiệp thường không biết mình muốn đạt được gì từ việc nhượng quyền. Họ dễ bị lạc lối, dẫn đến các quyết định không nhất quán và thiếu kiên định. Thay vì nhìn nhận nhượng quyền như một phần chiến lược dài hạn, nhiều doanh nghiệp chỉ xem đây như một cơ hội ngắn hạn để tăng doanh thu. Kết quả là, khi gặp phải những khó khăn, họ dễ dàng bỏ cuộc hoặc chuyển hướng, làm mất đi tính liên tục và sự ổn định cần thiết để phát triển mô hình nhượng quyền.

2. Xem nhượng quyền chỉ là một sự lựa chọn tăng trưởng

Nhiều doanh nghiệp Việt Nam coi nhượng quyền chỉ là một sự lựa chọn tăng trưởng thay vì nhận thức rằng đây là một mô hình kinh doanh riêng biệt với những yêu cầu và thách thức riêng. Theo một nghiên cứu của Kantar Worldpanel vào năm 2021, hơn 50% doanh nghiệp nhượng quyền ở Việt Nam gặp khó khăn trong việc duy trì chất lượng và tiêu chuẩn giữa các cơ sở nhượng quyền .

Nhượng quyền không chỉ đơn giản là mở thêm chi nhánh. Nó đòi hỏi một hệ thống quản lý và vận hành chặt chẽ để đảm bảo rằng tất cả các cơ sở nhượng quyền đều hoạt động theo cùng một tiêu chuẩn. Nếu doanh nghiệp không có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, họ sẽ gặp khó khăn trong việc duy trì chất lượng dịch vụ và sản phẩm, dẫn đến sự không đồng nhất và mất lòng tin từ phía khách hàng.

3. Không biết cách xây dựng nền móng cốt lõi

Một yếu tố quan trọng khác là nhiều doanh nghiệp không biết cách xây dựng nền móng cốt lõi trước khi mở rộng quy mô. Theo báo cáo của Grant Thornton năm 2022, chỉ có 40% doanh nghiệp nhượng quyền tại Việt Nam có hệ thống quản lý và đào tạo bài bản trước khi mở rộng .

Nền móng cốt lõi bao gồm các yếu tố như quy trình hoạt động, đào tạo nhân viên, và hệ thống quản lý chất lượng. Nếu không có những yếu tố này, doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn khi mở rộng quy mô, vì mỗi cơ sở nhượng quyền sẽ phải tự tìm cách vận hành mà không có sự hỗ trợ đầy đủ từ phía công ty mẹ. Điều này dẫn đến sự không đồng nhất trong cách thức hoạt động và chất lượng dịch vụ, làm giảm hiệu quả của mô hình nhượng quyền.

4. Giải pháp để thành công trong nhượng quyền

Để thành công trong mô hình nhượng quyền, các doanh nghiệp Việt Nam cần:

1. Xác định tầm nhìn và khát khao rõ ràng: Doanh nghiệp cần xác định rõ mục tiêu và chiến lược phát triển dài hạn khi áp dụng mô hình nhượng quyền. Điều này sẽ giúp họ duy trì được sự kiên định và nhất quán trong quá trình thực hiện.

2. Hiểu đúng bản chất của nhượng quyền: Doanh nghiệp cần nhận thức rằng nhượng quyền không chỉ là một sự lựa chọn tăng trưởng mà là một mô hình kinh doanh riêng biệt với những yêu cầu và thách thức đặc thù. Điều này đòi hỏi sự đầu tư về thời gian và nguồn lực để xây dựng và duy trì hệ thống nhượng quyền.

3. Xây dựng nền móng cốt lõi: Trước khi mở rộng quy mô, doanh nghiệp cần xây dựng các quy trình hoạt động, hệ thống quản lý và đào tạo nhân viên một cách bài bản. Điều này sẽ giúp đảm bảo sự đồng nhất và chất lượng trong toàn bộ hệ thống nhượng quyền.

5. Kết luận

Nhượng quyền là một mô hình kinh doanh đầy tiềm năng nhưng cũng đầy thách thức. Để thành công, các doanh nghiệp Việt Nam cần có tầm nhìn và khát khao rõ ràng, hiểu đúng bản chất của nhượng quyền, và xây dựng nền móng cốt lõi vững chắc. Chỉ khi đáp ứng được những yêu cầu này, họ mới có thể tận dụng hết tiềm năng của mô hình nhượng quyền và đạt được thành công bền vững.