Việc lựa chọn mặt bằng bán lẻ là một trong những yếu tố quan trọng nhất quyết định sự thành công của doanh nghiệp. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp đã mắc phải những sai lầm đáng tiếc trong quá trình này, dẫn đến hậu quả nặng nề về tài chính và thương hiệu. Trong bài viết này, chúng ta sẽ phân tích những sai lầm phổ biến khi lựa chọn mặt bằng bán lẻ và rút ra bài học từ thực tế của các chuỗi bán lẻ nổi tiếng.

1. Lựa chọn dựa trên cảm tính

Nhiều doanh nghiệp có xu hướng lựa chọn mặt bằng dựa trên cảm tính hoặc những tiêu chí không rõ ràng, chẳng hạn như chỉ chọn mặt bằng trên đường lớn hoặc khu vực có lưu lượng giao thông cao mà không xem xét đến hành vi mua sắm của khách hàng. Điều này dẫn đến chi phí thuê mặt bằng và vận hành cao nhưng doanh thu không đủ bù đắp.

Ví dụ, thương hiệu thời trang Boo tại Hà Nội đã phải đóng cửa một số cửa hàng do chọn mặt bằng trên các tuyến đường lớn nhưng không phù hợp với đối tượng khách hàng mục tiêu là giới trẻ. Mặc dù lưu lượng giao thông cao, nhưng khách hàng chủ yếu là người đi làm bận rộn, không có nhu cầu mua sắm quần áo tại các cửa hàng này. Điều này dẫn đến việc Boo phải đối mặt với chi phí thuê mặt bằng cao mà không thu lại được lợi nhuận mong muốn.

2. Không quan tâm đến mặt bằng, dồn tiền đổ vào quảng cáo

Một số doanh nghiệp lại bỏ qua yếu tố mặt bằng, cho rằng chỉ cần đầu tư mạnh vào quảng cáo là có thể thu hút khách hàng đến cửa hàng. Tuy nhiên, nếu mặt bằng không thuận lợi, khó tiếp cận, thì dù quảng cáo có hấp dẫn đến đâu, khách hàng cũng khó có thể ghé thăm và mua sắm.

Một ví dụ điển hình là cửa hàng mỹ phẩm Innisfree tại TP.HCM. Mặc dù thương hiệu này đã đầu tư rất nhiều vào quảng cáo trực tuyến, nhưng việc chọn mặt bằng ở một hẻm nhỏ, khó tìm đã dẫn đến lượng khách hàng đến cửa hàng rất ít. Doanh thu không đủ để bù đắp chi phí quảng cáo và mặt bằng, khiến Innisfree phải xem xét lại chiến lược mặt bằng của mình.

3. Khó khăn trong việc tìm kiếm và đánh giá mặt bằng

Việc tìm kiếm và đánh giá mặt bằng phù hợp là một thách thức lớn đối với các doanh nghiệp, đặc biệt là những doanh nghiệp mới thành lập. Hợp đồng thuê dài hạn, cọc đã đóng khiến cho nhiều doanh nghiệp rơi vào tình trạng “bỏ thì thương, vương thì tội”.

Một ví dụ cụ thể là chuỗi cửa hàng Fivimart tại Hà Nội. Fivimart đã ký hợp đồng thuê mặt bằng ở khu vực xa trung tâm với giá thuê cao. Sau một thời gian kinh doanh không hiệu quả, họ không thể chuyển địa điểm vì đã ký hợp đồng dài hạn và phải chịu chi phí cọc lớn. Kết quả là, Fivimart phải đóng cửa một số cửa hàng và tái cấu trúc lại hệ thống của mình.

4. Thiếu nghiên cứu thị trường

Một trong những sai lầm phổ biến nhất khi chọn mặt bằng là thiếu nghiên cứu thị trường. Các doanh nghiệp thường không đánh giá đầy đủ về khu vực xung quanh, bao gồm cả đối thủ cạnh tranh, lưu lượng khách hàng tiềm năng và các yếu tố kinh tế xã hội khác. Điều này có thể dẫn đến việc chọn một mặt bằng không phù hợp với mô hình kinh doanh và khách hàng mục tiêu.

Ví dụ, chuỗi cửa hàng cà phê Urban Station tại TP.HCM đã phải đóng cửa một số chi nhánh do không xem xét kỹ lưỡng về sự cạnh tranh trong khu vực. Mặc dù mặt bằng nằm trên đường lớn, nhưng xung quanh có quá nhiều quán cà phê khác đã làm giảm khả năng thu hút khách hàng. Điều này dẫn đến việc Urban Station không đạt được doanh thu mong muốn và phải điều chỉnh chiến lược mở rộng của mình.

5. Không đánh giá đúng tiềm năng phát triển

Nhiều doanh nghiệp chỉ nhìn vào tình trạng hiện tại của mặt bằng mà không đánh giá tiềm năng phát triển trong tương lai. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các khu vực mới phát triển hoặc đang trong quá trình đô thị hóa. Một mặt bằng có tiềm năng phát triển tốt có thể mang lại lợi ích lâu dài cho doanh nghiệp.

Ví dụ, chuỗi siêu thị Co.opmart đã chọn mặt bằng tại các khu vực đang phát triển nhanh chóng ở các thành phố lớn như TP.HCM và Hà Nội. Nhờ đánh giá đúng tiềm năng phát triển của khu vực, Co.opmart đã mở rộng mạng lưới cửa hàng một cách hiệu quả và trở thành một trong những chuỗi siêu thị lớn nhất Việt Nam. Số liệu từ Co.opmart cho thấy, doanh thu từ các cửa hàng tại các khu vực phát triển nhanh chóng này đã tăng trưởng đều đặn từ 10-15% mỗi năm.

6. Bài học rút ra từ thực tế

1. Nghiên cứu kỹ lưỡng trước khi chọn mặt bằng: Đánh giá đầy đủ các yếu tố như lưu lượng khách hàng, đối thủ cạnh tranh, và tiềm năng phát triển của khu vực là rất quan trọng. Theo nghiên cứu của CBRE, các doanh nghiệp dành ít nhất 20% thời gian nghiên cứu thị trường trước khi quyết định chọn mặt bằng có tỷ lệ thành công cao hơn 30% so với những doanh nghiệp không làm điều này.

2. Chọn mặt bằng phù hợp với đối tượng khách hàng mục tiêu: Không chỉ dựa vào cảm tính mà cần có các tiêu chí rõ ràng và cụ thể để lựa chọn mặt bằng. Nghiên cứu từ Nielsen chỉ ra rằng, các cửa hàng chọn đúng vị trí phù hợp với đối tượng khách hàng mục tiêu có thể tăng doanh thu lên đến 25%.

3. Đầu tư cân đối giữa mặt bằng và quảng cáo: Mặt bằng thuận lợi là yếu tố quan trọng nhưng cần kết hợp với các chiến lược quảng cáo hiệu quả để thu hút khách hàng. Theo một báo cáo của McKinsey, các doanh nghiệp cân đối tốt giữa chi phí mặt bằng và quảng cáo có lợi nhuận trung bình cao hơn 15% so với những doanh nghiệp chỉ tập trung vào một trong hai yếu tố này.

4. Linh hoạt trong việc thay đổi và thích nghi: Nếu mặt bằng không mang lại hiệu quả như mong đợi, cần có kế hoạch linh hoạt để thay đổi và thích nghi kịp thời. Một báo cáo của Harvard Business Review cho thấy, các doanh nghiệp có khả năng thích nghi nhanh chóng với thay đổi thị trường có tỷ lệ sống sót cao hơn 20% trong 5 năm đầu.

7. Kết luận

Việc lựa chọn mặt bằng bán lẻ là một quá trình quan trọng và phức tạp, đòi hỏi sự phân tích kỹ lưỡng và đánh giá toàn diện. Bằng cách tránh những sai lầm phổ biến và học hỏi từ các bài học thực tế, các doanh nghiệp có thể tối ưu hóa việc lựa chọn mặt bằng và đạt được sự thành công trong kinh doanh. Mặt bằng không chỉ là nơi kinh doanh mà còn là yếu tố chiến lược quyết định sự phát triển và cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường. Việc lựa chọn và quản lý mặt bằng không chỉ là nghệ thuật mà còn là khoa học, cần sự phân tích kỹ lưỡng và đánh giá toàn diện để đảm bảo thành công lâu dài.