Trong giai đoạn cuối năm 2022 và đầu năm 2023, khi các biện pháp phòng chống dịch được nới lỏng, nhiều doanh nghiệp và chuyên gia đã gọi thời điểm này là “thời kỳ hậu dịch”. Tuy nhiên, theo quan điểm của các chuyên gia có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nhượng quyền thương mại và chuỗi bán lẻ/dịch vụ – khái niệm “thời kỳ hậu dịch” quá rộng, khó nắm bắt và thiếu sự đồng nhất. Chính vì thế, ông đề xuất một cách gọi mới, cụ thể hơn: “kỷ nguyên đầu hậu dịch”, nhằm nhấn mạnh những đặc điểm riêng biệt, không thể trộn lẫn với các giai đoạn kinh tế – xã hội khác.

1. Kỷ nguyên đầu hậu dịch: Đặc trưng và ý nghĩa

1.1 Định nghĩa “kỷ nguyên đầu hậu dịch”

Thuật ngữ “kỷ nguyên đầu hậu dịch” (hay còn gọi tắt là “thời kỳ đầu sau dịch”) nhấn mạnh vào khoảng thời gian ngay sau khi các biện pháp phòng ngừa dịch bệnh được dỡ bỏ. Ở giai đoạn này, nền kinh tế vừa trải qua cú sốc của dịch Covid-19, đang dần hồi phục nhưng tốc độ còn chậm và không đồng đều.

1.2 Đặc điểm kinh tế – xã hội nổi bật

- Khả năng chi trả suy giảm: Người dân tuy có nhu cầu tiêu dùng và đầu tư cao nhưng thu nhập và dự trữ tài chính lại không như mong đợi.

- Hành vi tiêu dùng biến đổi: Thói quen mua sắm trực tuyến, sử dụng dịch vụ giao nhận tận nơi hay xu hướng ưa chuộng thương hiệu “lành mạnh, an toàn” vẫn tiếp tục sau dịch.

- Môi trường cạnh tranh phức tạp: Cục diện kinh tế toàn cầu đang tái cấu trúc, các kênh cung ứng và chuỗi giá trị dịch chuyển. Doanh nghiệp cần thích ứng nhanh về mô hình kinh doanh, quản trị rủi ro.

1.3 Tầm quan trọng của việc xác định đúng giai đoạn

Việc nhận thức đúng về “kỷ nguyên đầu hậu dịch” giúp doanh nghiệp xác lập chiến lược hợp lý và giải pháp kịp thời. Nếu gọi chung là “hậu dịch” một cách mơ hồ, doanh nghiệp dễ bỏ lỡ những cơ hội vàng ngay giai đoạn đầu này, cũng như không đủ chi tiết để xây dựng kế hoạch tiếp cận thị trường.

Nhượng quyền thương mại hậu Đại dịch

2. Thách thức và cơ hội đối với doanh nghiệp nhượng quyền và chuỗi

2.1 Thách thức

- Năng lực tài chính của nhà đầu tư giảm: Không phải nhà đầu tư hoặc đối tác nhượng quyền ít đi, mà sức chi trả của họ sau dịch bị suy yếu. Doanh nghiệp cũng như đối tác vẫn mang tâm lý e dè khi nghĩ đến viễn cảnh cửa hàng buộc phải đóng cửa như thời gian trước.

- Môi trường truyền thông thay đổi: Phương thức quảng bá nhượng quyền giờ không còn gói gọn trong tìm kiếm từ khóa, đăng tin trên các kênh chuyên về nhượng quyền hay mua data khởi nghiệp. Thay vào đó, các kênh livestream, video ngắn, chiêu mộ DTC và MCN (thông qua KOL, KOC, nội dung “trồng cỏ/nhổ cỏ”) đang trở thành xu hướng chính.

- Cạnh tranh khốc liệt về uy tín thương hiệu: Thị trường ngày càng công khai, minh bạch. Nhà đầu tư nhượng quyền quan tâm nhiều đến năng lực chuỗi cung ứng, quy mô, khả năng ESG (môi trường – xã hội – quản trị doanh nghiệp), cũng như “chỉ số nhượng quyền” (được xây dựng trên các tiêu chí pháp lý, đạo đức, thương hiệu, văn hóa…).

2.2 Cơ hội

- Số lượng nhà đầu tư tiềm năng tăng: Sau đại dịch, nhiều người xem mô hình nhượng quyền như một cách khởi nghiệp hoặc tái khởi nghiệp. Đồng thời, lực lượng lao động “tam hương tứ loại” ở Trung Quốc (hoặc lực lượng di cư, lao động nông thôn,…) cũng tìm đến nhượng quyền như kênh thu nhập mới.

- Phát triển kênh bán hàng đa chiều: Doanh nghiệp có cơ hội mở rộng hoạt động online – offline kết hợp, tận dụng thương mại điện tử, mô hình O2O và các nền tảng mạng xã hội để tạo hiệu ứng thương hiệu.

- Nâng cấp chất lượng dịch vụ và trải nghiệm khách hàng: Thời kỳ đầu hậu dịch chính là lúc các doanh nghiệp tập trung nâng cao chất lượng đào tạo, quy trình quản lý, hoàn thiện công nghệ (chẳng hạn, phần mềm quản lý cửa hàng, CRM, ERP…), từ đó tạo ưu thế cạnh tranh bền vững.

3. “Phép đạo thuật” cần thiết cho doanh nghiệp nhượng quyền và chuỗi trong giai đoạn mới

3.1 Đặt nền móng vững chắc cho thương hiệu

- Củng cố uy tín: Tiếp tục xây dựng hình ảnh thương hiệu thông qua thành tích, chất lượng sản phẩm/dịch vụ, tính minh bạch và trách nhiệm cộng đồng.

- Tập trung vào giá trị cốt lõi: Thay vì “làm mọi thứ”, hãy chọn lọc hoạt động kinh doanh và phát triển sản phẩm/dịch vụ phù hợp nhất với xu hướng thị trường.

3.2 Nâng cấp chiến lược tuyển chọn và quản lý nhà đầu tư

- Tiêu chuẩn hóa quá trình tuyển chọn: Đề ra bộ tiêu chí rõ ràng về năng lực tài chính, tư duy quản lý, am hiểu ngành… để chọn được đối tác nhượng quyền phù hợp.

- Hỗ trợ tài chính linh hoạt: Nghiên cứu chính sách hỗ trợ, giảm bớt áp lực vốn đầu tư ban đầu để khuyến khích nhà đầu tư tiềm năng.

3.3 Đa dạng hóa kênh truyền thông và marketing

- Tận dụng sức mạnh của mạng xã hội: Kết hợp livestream, video ngắn, seeding bài viết, KOL/KOC… để tiếp cận và tạo dựng niềm tin.

- Chiến lược SEO bền vững: Xây dựng nội dung chuyên sâu, xứng đáng với vị trí hàng đầu trên công cụ tìm kiếm. Lập kế hoạch từ khóa, tạo liên kết nội bộ, thiết lập backlink chất lượng…

3.4 Tái cấu trúc vận hành và quản trị rủi ro

- Quản trị chuỗi cung ứng: Tìm kiếm nhiều nguồn cung ứng song song, tránh phụ thuộc duy nhất vào một đối tác, đảm bảo hàng hóa ổn định.

- Chuyển đổi số (Digital Transformation): Ứng dụng phần mềm quản lý tập trung, trau dồi kỹ năng sử dụng dữ liệu (Data Analytics) để tối ưu hóa vận hành.

Kinh doanh nhượng quyền sau đại dịch Covid 19

4. Những thương hiệu nhượng quyền “mở cửa” sau dịch

Tấm gương thực tiễn: Những thương hiệu nhượng quyền “mở cửa” sau đại dịch

Trước đây, các thương hiệu như Châu Hắc Nha (Zhou Hei Ya), Hey Tea, Nayuki’s Tea đều kiên trì mô hình tự quản lý và vận hành (direct operation). Tuy nhiên, kể từ khi chính thức mở rộng nhượng quyền, bất chấp các yêu cầu nghiêm ngặt về nguồn lực tài chính và mặt bằng kinh doanh, họ vẫn thu hút được lượng hồ sơ đăng ký “khổng lồ” trên khắp cả nước chỉ trong vài tuần.

Thành công này cho thấy, một thương hiệu được xây dựng vững chắc có khả năng huy động nguồn vốn và lôi cuốn đối tác đáng kể, ngay cả khi bối cảnh hậu dịch vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Kết luận:

“Kỷ nguyên đầu hậu dịch” là giai đoạn độc lập, đầy thách thức nhưng cũng không thiếu cơ hội cho các doanh nghiệp nhượng quyền thương mại và kinh doanh chuỗi. Để nắm bắt được thành công, doanh nghiệp cần:

- Nhận thức rõ đặc điểm giai đoạn, thay vì gộp chung với khái niệm “hậu dịch” mơ hồ.

- Xây dựng và tối ưu hóa chiến lược nhượng quyền phù hợp với bối cảnh mới, chú trọng việc quảng bá đa kênh và nâng tầm thương hiệu.

- Liên tục cập nhật kiến thức, công cụ và cách tiếp cận để đối phó với những biến động về kinh tế, xã hội, công nghệ.

“Vấn đề của thời đại cần công cụ của thời đại để giải quyết.” Và trong bối cảnh hiện nay, doanh nghiệp cần sẵn sàng thay đổi, hoàn thiện năng lực quản trị để vững vàng vượt qua giai đoạn đầu hậu dịch và bứt phá trong tương lai. Để hỗ trợ quá trình này, nhiều chương trình đào tạo chuyên sâu như khóa học Master Franchise Business: Xây dựng mô hình thương hiệu nhượng quyền bài bản và bùng nổ đã được triển khai nhằm giúp doanh nghiệp cập nhật xu hướng mới nhất về chuyển đổi số, tối ưu vận hành và chiến lược nhượng quyền một cách bài bản.