Trong thời thế Bán lẻ Mới (New Retail) đang bùng nổ, mối quan hệ giữa nhà bán lẻ và nhà cung cấp đã có những thay đổi sâu sắc. Từ việc rút gọn chuỗi cung ứng, hợp tác đồng sáng tạo, đến việc lấy dữ liệu làm trung tâm, hai bên không còn là đối tác giao dịch đơn thuần mà đã trở thành cộng sự chiến lược, cùng chia sẻ lợi ích và trách nhiệm. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết những thay đổi quan trọng để giúp doanh nghiệp hiểu rõ và tận dụng cơ hội mới.

1. Chuyển đổi cấu trúc chuỗi cung ứng

Một trong những thay đổi rõ nét nhất là việc tái cấu trúc toàn bộ chuỗi cung ứng:

- Chuỗi cung ứng phẳng hơn: Mô hình phân phối đa tầng (nhà sản xuất → nhà phân phối cấp 1 → cấp 2 → nhà bán lẻ) dần được rút ngắn. Các nhà bán lẻ lớn như siêu thị, sàn thương mại điện tử… có xu hướng kết nối trực tiếp với nhà sản xuất, bỏ qua khâu trung gian để giảm chi phí và rút ngắn thời gian đưa hàng ra thị trường.

- Tần suất giao hàng thay đổi: Nếu trước đây nhà cung cấp thường giao những lô hàng lớn theo chu kỳ dài, thì nay họ cần thích ứng với các đơn hàng nhỏ, gọn, giao nhiều lần trong thời gian ngắn để kịp thời đáp ứng nhu cầu thay đổi liên tục của người tiêu dùng.

- Tính linh hoạt cao: Nhà cung cấp phải có khả năng điều chỉnh sản lượng nhanh chóng, quản lý kho hàng hiệu quả, đồng thời tăng tốc độ giao hàng để duy trì tính cạnh tranh.

Ví dụ: Một thương hiệu đồ uống hợp tác trực tiếp với các chuỗi cửa hàng tiện lợi. Thay vì chỉ giao hàng theo tháng, họ chia nhỏ đơn hàng, giao theo tuần, thậm chí theo ngày trong các dịp cao điểm để đảm bảo hàng hóa luôn sẵn có.

Tình hình giữa doanh nghiệp bán lẻ và nhà cung cấp

2. Chuyển đổi hệ sinh thái hợp tác

Trong Bán lẻ Mới, quan hệ hợp tác không còn đơn thuần là “mua – bán”, mà chuyển sang “cùng tạo giá trị”.

- Phát triển sản phẩm chung: Nhiều nhà bán lẻ hợp tác cùng nhà cung cấp để phát triển sản phẩm riêng, đặc biệt là nhãn hàng riêng (Private Label). Đây là chiến lược giúp nhà bán lẻ có sản phẩm độc quyền, trong khi nhà cung cấp có cơ hội mở rộng thị phần và nâng cao thương hiệu.

- Hợp tác marketing và dịch vụ: Hai bên cùng tham gia xây dựng chiến dịch quảng bá, triển khai chương trình khuyến mãi, chia sẻ chi phí và rủi ro. Giúp tối ưu hiệu quả tiếp thị và tạo ra trải nghiệm đồng nhất cho khách hàng.

- Chia sẻ nguồn lực và dữ liệu: Thay vì giữ kín thông tin, nhà bán lẻ và nhà cung cấp chia sẻ dữ liệu khách hàng, xu hướng tiêu dùng, hay báo cáo bán hàng. Nhờ vậy, họ có thể phối hợp chặt chẽ để ra quyết định nhanh và chính xác hơn.

Ví dụ: Một sàn thương mại điện tử chia sẻ dữ liệu tìm kiếm sản phẩm với nhà cung cấp mỹ phẩm. Dựa vào đó, nhà cung cấp có thể tung ra dòng sản phẩm phù hợp với xu hướng tìm kiếm của khách hàng trẻ (ví dụ: mỹ phẩm thuần chay, lành tính).

3. Lấy dữ liệu làm cốt lõi

Dữ liệu được xem là “nguồn dầu mới” của ngành bán lẻ. Trong Bán lẻ Mới, nó đóng vai trò trung tâm trong quan hệ hợp tác:

- Từ phía nhà bán lẻ: Họ sở hữu lượng dữ liệu khổng lồ về hành vi tiêu dùng, thói quen mua sắm, tần suất sử dụng sản phẩm, xu hướng tìm kiếm… Dữ liệu này phục vụ chiến lược kinh doanh của nhà bán lẻ, và cung cấp thông tin quý giá cho nhà cung cấp để tối ưu sản xuất.

- Từ phía nhà cung cấp: Họ tận dụng dữ liệu phản hồi để điều chỉnh công thức, mẫu mã, bao bì và cải thiện chất lượng sản phẩm. Ngoài ra, dữ liệu cũng giúp họ dự đoán nhu cầu, tránh tình trạng sản xuất dư thừa hoặc thiếu hụt.

- Lợi ích chung: Cả hai bên có thể giảm thiểu rủi ro tồn kho, tối ưu chi phí logistics và tăng tốc độ ra mắt sản phẩm mới.

Ví dụ: Một thương hiệu snack dựa vào dữ liệu bán lẻ thấy khách hàng Gen Z ưa chuộng vị cay. Từ đó, họ nhanh chóng tung ra dòng sản phẩm mới, đúng nhu cầu, và đạt doanh số cao chỉ sau vài tháng.

Những thay đổi trong mối quan hệ giữa doanh nghiệp bán lẻ mới và nhà cung cấp

4. Thay đổi vai trò và vị thế

Một thay đổi mang tính “chất lượng” là sự chuyển dịch vai trò:

- Nhà cung cấp từ thụ động sang chủ động: Trước đây, họ chỉ sản xuất theo đơn đặt hàng. Hiện nay, họ tham gia trực tiếp vào quá trình nghiên cứu thị trường, cùng đồng hành trong việc hoạch định chiến lược sản phẩm và dịch vụ.

 Được trao quyền qua công nghệ: Nhà bán lẻ cung cấp cho nhà cung cấp các nền tảng kỹ thuật số như:

- Hệ thống phân tích thị trường.

- Nền tảng quản lý tồn kho và logistics chung.

- Công cụ dự báo nhu cầu theo thời gian thực.

Chia sẻ trách nhiệm: Nhà cung cấp không chỉ “giao hàng là xong” mà còn phải đảm bảo chất lượng, tính đúng hẹn, thậm chí tham gia xử lý khi có phản hồi tiêu cực từ khách hàng.

Ví dụ: Một chuỗi siêu thị lớn yêu cầu nhà cung cấp sữa không chỉ cung cấp sản phẩm, mà còn tham gia vào quy trình đảm bảo chất lượng, giải quyết khiếu nại và cải tiến bao bì nhằm giảm thiểu rác thải nhựa.

Kết luận

Có thể thấy, Bán lẻ Mới đã tái định hình hoàn toàn mối quan hệ giữa nhà bán lẻ và nhà cung cấp:

- Chuỗi cung ứng trở nên tinh gọn và linh hoạt hơn.

- Quan hệ hợp tác được mở rộng sang đồng phát triển sản phẩm và chiến lược marketing.

- Dữ liệu trở thành nền tảng cho mọi quyết định kinh doanh.

- Vai trò nhà cung cấp được nâng lên thành đối tác chiến lược, đồng sáng tạo giá trị.

Trong thời thế cạnh tranh ngày càng gay gắt, chỉ những doanh nghiệp thích ứng nhanh, tận dụng dữ liệu hiệu quả và xây dựng hợp tác bền chặt mới có thể giữ vững vị thế và phát triển lâu dài trên thị trường bán lẻ.

Nếu bạn là doanh nghiệp, nhà quản lý hay nhà cung cấp muốn nâng cao kiến thức về chiến lược Bán lẻ Mới, hãy tham gia ngay khóa học “Chiến lược Nhượng quyền & Bán lẻ hiện đại” tại SRA

Khóa học sẽ giúp bạn:

- Hiểu rõ xu hướng và cơ chế hoạt động của Bán lẻ Mới.

- Biết cách tối ưu chuỗi cung ứng và xây dựng hệ sinh thái hợp tác.

- Ứng dụng dữ liệu vào chiến lược phát triển sản phẩm và marketing.

- Trang bị tư duy quản trị hiện đại để nâng cao năng lực cạnh tranh.

 Đừng chờ đến khi thị trường thay đổi mới bắt đầu hành động hãy học và chuẩn bị ngay hôm nay để đón đầu xu hướng!