Nhượng quyền thương hiệu không chỉ là một xu hướng mà còn là một chiến lược kinh doanh hiệu quả, giúp các thương hiệu tăng cường độ phủ và nhà đầu tư giảm thiểu rủi ro. Với sự hỗ trợ từ thương hiệu đã được khẳng định, mô hình này mở ra cơ hội lớn cho cả doanh nghiệp nhượng quyền và bên nhận quyền. Vậy nhượng quyền thương hiệu là gì, các hình thức phổ biến và thủ tục thực hiện ra sao? Hãy tìm hiểu những điều nên biết về nhượng quyền thương hiệu ngay bài viết dưới đây.

1. Nhượng quyền thương hiệu là gì?

Nhượng quyền thương hiệu là một mô hình kinh doanh trong đó cá nhân hoặc tổ chức sở hữu thương hiệu cấp quyền cho một cá nhân hoặc doanh nghiệp khác để sử dụng thương hiệu, hệ thống kinh doanh, và quy trình vận hành nhằm kinh doanh sản phẩm hoặc dịch vụ của thương hiệu đó trong một khoảng thời gian nhất định.

Cụ thể, bên nhượng quyền sẽ cung cấp cho bên nhận quyền các quyền lợi về thương hiệu, mô hình kinh doanh, và sự hỗ trợ trong hoạt động kinh doanh. Đổi lại, bên nhận quyền sẽ trả một khoản phí nhất định cho việc sử dụng thương hiệu và quyền lợi đi kèm.

2. Mục tiêu và lợi ích của nhượng quyền thương hiệu

2.1 Lợi ích cho bên nhượng quyền:

- Mở rộng thị trường nhanh chóng: Thông qua hệ thống nhượng quyền, thương hiệu có thể tăng cường độ phủ và mở rộng mạng lưới kinh doanh mà không cần trực tiếp đầu tư vốn lớn hoặc chịu trách nhiệm toàn bộ vận hành.

- Tối ưu nguồn lực: Bên nhượng quyền có thể tập trung vào phát triển sản phẩm (R&D), tối ưu hóa quy trình vận hành, và xây dựng chiến lược marketing, trong khi bên nhận quyền đảm nhận phần vốn đầu tư và vận hành cửa hàng.

- Gia tăng doanh thu: Nguồn thu từ phí nhượng quyền (royalty fee) và các khoản phí liên quan là một phần quan trọng trong mô hình kinh doanh nhượng quyền, giúp bên nhượng quyền tạo ra lợi nhuận ổn định và bền vững.

2.2 Lợi ích cho bên nhận quyền:

- Sử dụng thương hiệu đã có uy tín: Bên nhận quyền có thể tận dụng sự nhận diện và danh tiếng sẵn có của thương hiệu, giúp giảm thiểu rủi ro trong giai đoạn đầu kinh doanh.

- Hỗ trợ toàn diện: Đối với các cá nhân hoặc doanh nghiệp chưa có nhiều kinh nghiệm vận hành, bên nhượng quyền sẽ cung cấp hỗ trợ từ việc thiết kế, thi công cửa hàng, lựa chọn nhà cung cấp, đến đào tạo nhân viên và xây dựng chiến lược vận hành chuẩn hóa.

- Hỗ trợ marketing và truyền thông: Các chiến dịch quảng bá và marketing đồng bộ từ thương hiệu giúp bên nhận quyền tiếp cận khách hàng hiệu quả, xây dựng doanh thu ổn định ngay từ khi bắt đầu hoạt động.

Nhượng quyền thương hiệu là một mô hình kinh doanh đôi bên cùng có lợi, nơi bên nhượng quyền gia tăng sự hiện diện trên thị trường mà không cần mở rộng trực tiếp, trong khi bên nhận quyền được tận dụng lợi thế thương hiệu và hệ thống vận hành chuyên nghiệp để giảm rủi ro và tối ưu hóa cơ hội kinh doanh. Với sự hỗ trợ chặt chẽ từ bên nhượng quyền, đây là lựa chọn phù hợp cho những nhà đầu tư muốn khởi nghiệp hoặc mở rộng hoạt động trong các lĩnh vực như ẩm thực, giáo dục, và dịch vụ.

Nhượng quyền thương hiệu là gì?

3. Các hình thức nhượng quyền thương hiệu phổ biến

Nhượng quyền thương hiệu đã trở thành một chiến lược kinh doanh hiệu quả, mang lại lợi ích đôi bên cho cả doanh nghiệp nhượng quyền và bên nhận quyền. Tùy thuộc vào ngành nghề và mục tiêu kinh doanh, các hình thức nhượng quyền dưới đây mang đến những lựa chọn linh hoạt và phù hợp cho từng loại hình doanh nghiệp.

3.1 Nhượng quyền toàn bộ mô hình kinh doanh

Đây là hình thức nhượng quyền phổ biến nhất, trong đó bên nhượng quyền cung cấp toàn bộ hệ thống kinh doanh cho bên nhận quyền, bao gồm: bộ nhận diện thương hiệu, công thức sản phẩm, công nghệ, quy trình vận hành, và các tài liệu đào tạo.

Hình thức này thường được áp dụng trong các lĩnh vực như cà phê, trà sữa, thức ăn nhanh, và bán lẻ. Bên nhận quyền sẽ trả hai loại phí chính:

- Phí nhượng quyền

- Phí bản quyền

Thời hạn hợp đồng thường kéo dài từ 5 đến 30 năm. Ngoài ra, bên nhượng quyền thường hỗ trợ về thiết kế cửa hàng, xây dựng cơ sở vật chất, lắp đặt thiết bị, và triển khai các chiến dịch marketing để tối ưu hóa lợi ích cho bên nhận quyền.

3.2 Nhượng quyền sản phẩm

Nhượng quyền sản phẩm thông thường sẽ tập trung vào việc phân phối sản phẩm của bên nhượng quyền. Theo đó, bên nhận quyền được cấp phép sử dụng nhãn hiệu và tham gia vào một phần hoặc toàn bộ quy trình kinh doanh.

Đây là mô hình phổ biến trong các ngành như ô tô, xe máy, máy tính, và phụ tùng sửa chữa. Đặc biệt, ngành bán lẻ là lĩnh vực ghi nhận doanh thu cao nhất từ hình thức nhượng quyền sản phẩm, nhờ vào sự kết hợp giữa thương hiệu và hệ thống phân phối hiệu quả.

3.3 Nhượng quyền đầu tư

Nhượng quyền đầu tư là hình thức phổ biến trong các dự án quy mô lớn như bất động sản hoặc sản xuất phim điện ảnh.

Trong mô hình này, bên nhận quyền đầu tư góp vốn vào dự án, tham gia quản lý và giám sát để đảm bảo hiệu quả kinh doanh. Lợi nhuận thu được sau khi dự án hoàn thành sẽ được chia sẻ, đồng thời đảm bảo quyền lợi của nhà đầu tư thông qua việc thu hồi vốn và gia tăng lợi nhuận.

3.4 Nhượng quyền công việc kinh doanh

Nhượng quyền công việc kinh doanh hướng đến các cá nhân tại một khu vực nhất định mong muốn khởi nghiệp và tự điều hành hoạt động kinh doanh.

Bên nhận quyền sẽ mua các sản phẩm, công cụ và trang thiết bị cần thiết từ bên nhượng quyền để hỗ trợ hoạt động kinh doanh. Một số lĩnh vực thường áp dụng mô hình này gồm: đại lý vé máy bay, đại lý du lịch, và dịch vụ sửa chữa.

3.5 Nhượng quyền có tham gia quản lý

Hình thức nhượng quyền có tham gia quản lý chủ yếu được áp dụng trong các lĩnh vực như nhà hàng, khách sạn, và chuỗi F&B, nơi chất lượng sản phẩm và dịch vụ phải được đảm bảo đồng bộ.

Trong mô hình này, bên nhượng quyền không chỉ cung cấp thương hiệu, hệ thống kinh doanh mà còn tham gia trực tiếp vào việc quản lý tại điểm kinh doanh nhượng quyền. Ngoài ra, họ cũng cung cấp các chương trình đào tạo bài bản nhằm duy trì sự ổn định và chất lượng vận hành.

3.6 Nhượng quyền chuyển đổi

Hình thức nhượng quyền chuyển đổi dành cho các doanh nghiệp đã có từ 6 chi nhánh hoạt động hiệu quả trở lên và mong muốn mở rộng quy mô.

Những cơ sở có doanh thu ổn định sẽ được chuyển nhượng cho bên nhận quyền để tiếp tục đầu tư và vận hành. Mô hình này giúp doanh nghiệp nhượng quyền mở rộng thương hiệu, đồng thời đảm bảo sự ổn định về chất lượng dịch vụ và hệ thống quản lý.

4.Thủ tục và điều kiện thực hiện nhượng quyền thương hiệu

Nhượng quyền thương hiệu là hình thức chuyển giao quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng thương hiệu, giúp mở rộng mô hình kinh doanh một cách nhanh chóng. Tuy nhiên, để thực hiện hoạt động này, cần tuân thủ các quy định pháp luật và hoàn thiện đầy đủ thủ tục hành chính.

Cần đặc biệt lưu ý gì về nhượng quyền thương hiệu

4.1 Chuyển nhượng quyền sở hữu thương hiệu

Chuyển nhượng quyền sở hữu thương hiệu là việc chủ sở hữu chuyển giao toàn bộ quyền sở hữu thương hiệu hoặc nhãn hiệu hàng hóa của mình cho tổ chức hoặc cá nhân khác. Điều này đồng nghĩa với việc chủ sở hữu mới được toàn quyền sử dụng thương hiệu trong thời gian bảo hộ đã được cấp.

Quy định về việc chuyển nhượng thương hiệu

- Chủ sở hữu thương hiệu, nhãn hiệu được quyền độc quyền sử dụng trên toàn lãnh thổ Việt Nam trong thời gian được bảo hộ.

- Tổ chức hoặc cá nhân muốn sử dụng thương hiệu này cho mục đích thương mại phải có sự đồng ý của chủ sở hữu thông qua hợp đồng chuyển nhượng quyền sở hữu.

Hồ sơ chuyển nhượng quyền sở hữu thương hiệu

Căn cứ khoản 9 Điều 1 Thông tư 18/2011/TT-BKHCN, hồ sơ chuyển nhượng cần bao gồm:

- khai đăng ký hợp đồng chuyển nhượng: Hai bản theo mẫu 01-HĐCN quy định tại Phụ lục D của Thông tư.

Hợp đồng chuyển nhượng:

- Bản gốc hoặc bản sao chứng thực theo quy định.

- Nếu hợp đồng không sử dụng tiếng Việt, cần kèm theo bản dịch công chứng.

- Hợp đồng có nhiều trang phải có chữ ký xác nhận hoặc dấu giáp lai của các bên.

- Văn bằng bảo hộ: Bản gốc văn bằng bảo hộ của thương hiệu, nhãn hiệu.

- Văn bản đồng ý từ đồng chủ sở hữu: Nếu quyền sở hữu thuộc sở hữu chung.

- Giấy ủy quyền: Trường hợp hồ sơ được nộp thông qua đại diện.

- Chứng từ nộp phí, lệ phí: Bản sao biên lai hoặc chứng từ thanh toán qua bưu chính hoặc tài khoản Cục Sở hữu trí tuệ.

Điều kiện tiên quyết

Để thực hiện việc nhượng quyền, thương hiệu phải được cấp văn bằng bảo hộ hợp pháp. Đây là điều kiện bắt buộc để đảm bảo quyền lợi pháp lý và tránh các tranh chấp phát sinh sau này.

4.2 Điều kiện về đăng ký kinh doanh

Đối với nhượng quyền thương hiệu, chủ sở hữu cần tuân thủ các quy định liên quan đến đăng ký kinh doanh, đặc biệt khi thương hiệu hoạt động độc lập hoặc dưới hình thức cá nhân. Theo khoản 1 Điều 3 Nghị định 39/2007/NĐ-CP, một số hoạt động thương mại độc lập không cần đăng ký kinh doanh, bao gồm:

Buôn bán rong hoặc bán vặt:

- Hoạt động mua, bán không cố định địa điểm, ví dụ: bán hàng rong, buôn chuyến.

Bán quà vặt:

- Các dịch vụ kinh doanh đồ ăn, thức uống nhỏ lẻ có hoặc không có địa điểm cố định.

Dịch vụ tự do:

- Đánh giày, bán vé số, sửa khóa, cắt tóc, rửa xe, và các dịch vụ tương tự.

Hoạt động thương mại độc lập khác:

- Các hoạt động nhỏ lẻ, không thuộc nhóm ngành bắt buộc đăng ký kinh doanh theo pháp luật hiện hành.

Tuy nhiên, đối với các doanh nghiệp và thương hiệu có quy mô lớn, việc đăng ký kinh doanh là điều kiện bắt buộc nhằm đảm bảo tính hợp pháp và minh bạch trong hoạt động thương mại.

Kết Luận:

Nhượng quyền thương hiệu không chỉ giúp doanh nghiệp tăng độ phủ mà còn hỗ trợ nhà đầu tư khởi nghiệp với mô hình kinh doanh bài bản và hiệu quả. Tuy nhiên, để thành công, cả hai bên cần hiểu rõ các hình thức nhượng quyền, nắm vững thủ tục pháp lý và áp dụng chiến lược kinh doanh hợp lý.

Nếu bạn muốn xây dựng hoặc mở rộng mô hình kinh doanh nhượng quyền bài bản, khóa học "Master Franchise Business: Xây dựng mô hình kinh doanh bài bản và bùng nổ" sẽ là hành trang cần thiết. Với những kiến thức chuyên sâu và ứng dụng thực tiễn, bạn sẽ sẵn sàng chinh phục thành công trong lĩnh vực nhượng quyền. Tham gia khóa học ngay tại đây:https://nhuongquyenbaiban.sra.edu.vn/