Theo nghiên cứu, mô hình kinh doanh nhượng quyền thương mại có tỷ lệ thất bại thấp hơn so với các loại hình kinh doanh mới khác. Tuy nhiên, việc soạn thảo các văn bản pháp lý chặt chẽ và quản lý hiệu quả là vô cùng quan trọng để đảm bảo thành công cho doanh nghiệp nhượng quyền. Dưới góc độ pháp lý, bài viết này sẽ chỉ rõ 4 vấn đề then chốt mà doanh nghiệp nhượng quyền cần chú trọng khi xây dựng mô hình nhượng quyền thương mại của mình.

1. Thiết lập hợp đồng nhượng quyền thương mại (Franchise Agreement)

Với bên nhượng quyền, rủi ro lớn nhất là nguy cơ mất kiểm soát và tổn thất trong quá trình vận hành kinh doanh. Việc xây dựng hợp đồng nhượng quyền rõ ràng sẽ đảm bảo bên nhượng quyền giữ được quyền kiểm soát mô hình kinh doanh của mình. Hợp đồng nhượng quyền thương mại cần bao gồm đầy đủ các nội dung sau:

- Quyền cấp phép cho bên nhận nhượng quyền.

- Các loại phí liên quan.

- Thời hạn hiệu lực của hợp đồng.

- Trách nhiệm cụ thể của bên nhượng quyền và bên nhận nhượng quyền (trong đó trách nhiệm của bên nhận nhượng quyền thường nhiều hơn).

- Đào tạo và tuyển dụng nhân viên.

- Bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ.

- Điều khoản chống cạnh tranh.

- Các quy định về chấm dứt hợp đồng.

Đồng thời, bên nhượng quyền phải tuân thủ nghĩa vụ công bố thông tin, cung cấp đầy đủ thông tin về hoạt động nhượng quyền cho bên nhận nhượng quyền. Những thông tin này có thể là thông tin bí mật hoặc nhạy cảm, và bên nhận nhượng quyền phải có trách nhiệm bảo mật nghiêm ngặt.

Nhân bản mô hình kinh doanh chuỗi nhượng quyền

2. Xây dựng sổ tay vận hành (Operations Manual)

Sổ tay vận hành là văn bản quan trọng thứ hai, mô tả chi tiết cách thức vận hành trơn tru mô hình nhượng quyền, giúp tăng cường mối quan hệ hợp tác giữa hai bên. Một cuốn sổ tay vận hành tiêu chuẩn cần có các nội dung chính sau đây:

 - Khái niệm kinh doanh của mô hình nhượng quyền và tình trạng phân bổ các cửa hàng trực tiếp và cửa hàng nhượng quyền.

- Mô tả hệ thống và phương thức vận hành của chuỗi nhượng quyền.

- Các yêu cầu cụ thể về phương pháp vận hành, quản lý hàng tồn kho và hỗ trợ hậu cần.

- Thông tin chi tiết về việc thanh toán các khoản phí nhượng quyền, báo cáo tài chính, nguyên tắc kế toán và vấn đề quản lý nhân sự.

- Thông tin cụ thể về cửa hàng (địa điểm, thiết kế, bố trí, trưng bày và sản phẩm).

- Các vấn đề pháp lý và đạo đức, như các quy định pháp luật phải tuân thủ và các chính sách chống tham nhũng, hối lộ của bên nhượng quyền.

- Danh sách địa chỉ và thông tin liên hệ của bên nhượng quyền, bao gồm thông tin nhân viên, mô tả công việc và thông tin liên lạc quan trọng.

3. Bảo vệ thương hiệu và quyền sở hữu trí tuệ

Nhượng quyền thương mại là sự mở rộng của một mô hình kinh doanh gốc đã được chứng minh hiệu quả. Vì vậy, bên nhượng quyền cần phải bảo vệ thương hiệu một cách cẩn thận và toàn diện. Trước khi vấn đề xảy ra, bên nhượng quyền nên tìm sự tư vấn và hướng dẫn từ các chuyên gia pháp lý để khai thác tối đa thương hiệu trong hoạt động kinh doanh.

Một trong những phần quan trọng nhất trong hợp đồng nhượng quyền là việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Hợp đồng cần ghi rõ trách nhiệm của bên nhận nhượng quyền trong việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của bên nhượng quyền, cả trong thời gian thực hiện hợp đồng và sau khi hợp đồng kết thúc. Bên nhượng quyền cũng phải đảm bảo không có bên thứ ba nào khác ngoài các bên trong hợp đồng được phép sử dụng quyền sở hữu trí tuệ của mình.

Làm thế nào để thành lập chuỗi nhượng quyền thành công?

4. Chuẩn bị kỹ càng quy trình chấm dứt hợp đồng nhượng quyền

Việc hợp tác nhượng quyền có thể kết thúc vì nhiều lý do, như vi phạm hợp đồng, chuyển nhượng toàn bộ hoạt động kinh doanh, hoặc do bên nhận nhượng quyền chuyển nhượng cửa hàng. Khi xảy ra các vấn đề này, cần áp dụng các điều khoản chấm dứt hợp đồng đã được xác định rõ ràng.

Trong môi trường kinh doanh thực tế, khi xảy ra vi phạm hợp đồng, bên nhượng quyền thường mong muốn nhanh chóng chấm dứt quan hệ hợp tác để giảm thiểu thiệt hại đối với hệ thống nhượng quyền, bảo vệ thương hiệu và quyền sở hữu trí tuệ. Sau khi chấm dứt hợp đồng, việc nhanh chóng bổ sung các vị trí mà bên nhận nhượng quyền trước đây để lại cũng là một vấn đề quan trọng, nhằm giảm thiểu khoảng trống thị trường.

Kết luận

Rủi ro trong hoạt động nhượng quyền thương mại là rất lớn. Việc rà soát kỹ càng các vấn đề pháp lý là vô cùng cần thiết để đảm bảo thành công trong mô hình nhượng quyền. Sự hỗ trợ của các luật sư chuyên nghiệp, giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực này là yếu tố không thể thiếu để đảm bảo sự phát triển bền vững cho doanh nghiệp nhượng quyền. Ngoài ra bạn có thể tham gia khóa học Master Franchise Business: Xây dựng mô hình kinh doanh Nhượng Quyền bài bản và bùng nổ để được cung cấp giải pháp giải quyết vấn đề về kinh doanh nhượng quyền.

Xem thêm:

• Lộ trình tăng trưởng của doanh nghiệp chuỗi cửa hàng

• 4 Nguồn lợi nhuận chính của hệ thống nhượng quyền thương mại.