Ý tưởng mở chuỗi cửa hàng ngay từ giai đoạn khởi nghiệp nghe thật hấp dẫn: nhanh chiếm lĩnh thị trường, tối ưu chi phí, nâng tầm thương hiệu. Nhưng liệu đó có phải là chiến lược khôn ngoan khi bạn vẫn chưa có kinh nghiệm vận hành một cửa hàng đơn lẻ? Hãy cùng phân tích kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định lớn.

1. Kinh doanh chuỗi là gì?

Kinh doanh chuỗi là mô hình phát triển nhiều cửa hàng cùng thương hiệu, cùng mô hình vận hành và tiêu chuẩn dịch vụ/sản phẩm, hoạt động song song tại nhiều địa điểm. Mục tiêu của mô hình chuỗi là mở rộng độ phủ thương hiệu, tối ưu vận hành nhờ quy mô, và tăng trưởng doanh thu/lợi nhuận một cách bền vững.

Có hai hình thức phổ biến trong kinh doanh chuỗi:

- Chuỗi tự vận hành (Company-owned): doanh nghiệp tự đầu tư, vận hành tất cả các cửa hàng.

- Chuỗi nhượng quyền (Franchise): cho đối tác thuê thương hiệu và quy trình, đối tác tự đầu tư và vận hành dưới sự giám sát của thương hiệu mẹ.

Kinh doanh chuỗi đòi hỏi tư duy hệ thống, năng lực vận hành đồng bộ và khả năng kiểm soát từ xa, rất khác với việc chỉ quản lý một cửa hàng riêng lẻ.

2. Mở chuỗi cửa hàng ngay từ đầu có nên hay không?

Việc khởi nghiệp với định hướng mở chuỗi nghe rất cuốn hút – bạn sẽ tạo dựng hình ảnh chuyên nghiệp hơn, nhanh chóng phủ sóng thị trường và tối ưu chi phí nhờ quy mô. Nhiều nhà đầu tư hoặc khách hàng sẽ tin rằng bạn đang sở hữu một mô hình có tầm nhìn lớn, dễ thu hút nhân sự giỏi và vốn đầu tư.

Tuy nhiên, nếu nhìn sâu hơn, bạn sẽ thấy rất nhiều thách thức tiềm ẩn:

- Chi phí đầu tư ban đầu lớn: phải đầu tư cho mặt bằng, đội ngũ, hệ thống, marketing nhiều điểm cùng lúc.

- Thiếu kinh nghiệm vận hành: khi chưa từng vận hành ổn định 1 cửa hàng, việc nhân bản rất dễ khiến bạn mất kiểm soát toàn bộ hệ thống.

- Không có người kế thừa: bạn không thể nhân bản chính mình cho nhiều điểm, nếu chưa có đội ngũ thay bạn giám sát, mọi điểm sẽ chệch hướng.

- Không có quy trình chuẩn hóa: nếu mọi hoạt động đang theo kiểu "truyền miệng" và chưa được ghi chép, việc nhân bản chỉ nhân đôi rủi ro.

- Tài chính dễ đổ vỡ: mở chuỗi đồng nghĩa với dòng tiền bị phân tán, nếu một điểm gặp vấn đề, toàn bộ hệ thống có thể gãy.

Do đó, dù có hào quang truyền thông, hình ảnh đẹp và tầm nhìn lớn, nhưng mở chuỗi ngay từ đầu sẽ như đang lái chiếc xe đua khi chưa biết giữ thăng bằng trên xe đạp.

Mở cửa hàng kinh doanh

3. Kinh doanh chuỗi là mô hình cao cấp – không dành cho người mới

Việc vận hành chuỗi cửa hàng đòi hỏi chủ doanh nghiệp có tư duy hệ thống, khả năng quản trị từ xa, kỹ năng tài chính – nhân sự – quy trình toàn diện. Khi bạn chưa từng vận hành một cửa hàng ổn định, việc nhân bản mô hình sẽ giống như "nhân đôi lỗi sai". Những rủi ro thường gặp:

- Quá tải vì thiếu nhân sự kế thừa có thể vận hành điểm mới.

- Tài chính bị kéo căng, thiếu hụt dòng tiền.

- Không kiểm soát được chất lượng dịch vụ, sản phẩm giữa các điểm.

- Không có quy trình đào tạo bài bản, dẫn tới mô hình dễ đổ vỡ khi mở rộng.

4. Vậy khi nào mới nên bắt đầu mở chuỗi?

Đây là những tín hiệu cho thấy bạn đã sẵn sàng:

- Cửa hàng hiện tại hoạt động ổn định, lợi nhuận dương trong ít nhất 6 tháng.

- Đã có quy trình được chuẩn hóa, dễ dàng huấn luyện cho nhân sự mới.

- Có sẵn người quản lý kế thừa hoặc team vận hành có thể tách ra.

- Có nền tảng công nghệ và công cụ kiểm soát tốt (POS, ERP, KPI...).

- Có dòng tiền dự phòng cho việc mở điểm mới ít nhất 3–6 tháng.

Nếu bạn chưa có những yếu tố này, lời khuyên là: hãy vận hành tốt một cửa hàng trước đã.

Có nên mở chuỗi cửa hàng kinh doanh ngay khi bắt đầu kinh doanh?

5. Lựa chọn thay thế: Nhân bản theo từng bước

Không nhất thiết phải "mở chuỗi" với 3–5 cửa hàng ngay lập tức. Bạn có thể:

- Thử mở điểm thứ hai ở vị trí gần để kiểm nghiệm khả năng kiểm soát.

- Chuyển đổi cửa hàng hiện tại thành "mô hình chuẩn" rồi mới sao chép.

- Hợp tác nhượng quyền hoặc đồng sáng lập với người khác ở điểm mới.

Kết luận

Mở chuỗi cửa hàng là một mục tiêu lớn, nhưng không nên là bước đi đầu tiên khi bắt đầu kinh doanh. Việc nhân bản mô hình chỉ thực sự bền vững khi bạn đã làm chủ được hệ thống ở quy mô nhỏ. Thay vì vội vàng mở rộng vì cảm xúc hoặc áp lực thị trường, hãy bắt đầu bằng việc xây nền thật chắc. Khi bạn đã giỏi vận hành, việc mở rộng không còn là rủi ro, mà là bước đi chiến lược mang lại lợi nhuận bền vững. Ngoài ra bạn cũng có thể tham khảo khóa học Chuỗi 4.0 Đóng gói và nhân bản mô hình kinh doanh để có thêm kiến thức về mở rộng mô hình cửa hàng kinh doanh thành công.