Bạn đã có 1–2 cửa hàng hoạt động tốt, doanh thu ổn định, thương hiệu có lượng khách trung thành và bạn muốn mở thêm. Nhưng khi nhân rộng, mọi thứ bắt đầu rối: cửa hàng mới hoạt động không hiệu quả, đội ngũ không đồng đều, doanh thu giảm sút. Vấn đề không nằm ở sản phẩm hay thị trường, mà nằm ở tư duy. Nếu bạn vẫn nhìn từng cửa hàng như một “điểm bán độc lập”, bạn sẽ không bao giờ xây được chuỗi bền vững.

1. Tư duy điểm bán: Khi chủ cửa hàng vẫn làm mọi việc

1.1 Tập trung bán hàng mà quên xây dựng hệ thống

Nhiều chủ cửa hàng chỉ chăm chăm vào việc “hôm nay bán được bao nhiêu?”, “nhập hàng chỗ nào rẻ hơn?”, “quản lý nhân viên thế nào cho chặt?”... Tư duy này phù hợp khi bạn chỉ có 1 điểm. Nhưng khi mở 3–5 điểm trở lên, nếu vẫn giữ cách làm đó, bạn sẽ:

- Kiệt sức vì ôm đồm: Mỗi ngày đều phải xử lý sự vụ lặt vặt từ các cửa hàng.

- Không có thời gian chiến lược: Không có lúc nào để nhìn tổng thể mô hình, tài chính, thị trường, hệ thống đào tạo...

- Không thể nhân bản: Mô hình chỉ hoạt động tốt khi bạn có mặt → không thể mở rộng.

Ví dụ: Một chủ spa có 3 chi nhánh. Tại chi nhánh đầu tiên, khách hàng đông và hài lòng vì chính chủ trực tiếp chăm sóc. Nhưng khi mở thêm, chi nhánh sau vắng khách vì đội ngũ không được đào tạo bài bản, khiến khách không còn trải nghiệm như trước.

Tư duy điểm bán

1.2 Giao việc theo cảm tính

Với tư duy điểm bán, các quy trình thường được “truyền miệng” hoặc huấn luyện tại chỗ. Điều này dẫn đến:

- Nhân viên mới không hiểu rõ vai trò, dễ làm sai.

- Mỗi cửa hàng vận hành một kiểu, không đồng bộ.

- Khi chủ vắng mặt, mọi thứ lập tức rối loạn.

Ví dụ thực tế: Một chuỗi quán cà phê nhỏ bị sụt giảm doanh thu tại 2 cửa hàng mới vì quản lý thay đổi, không ai hướng dẫn nhân viên mới cách phục vụ đúng chuẩn. Chỉ vài lỗi nhỏ nhưng làm mất trải nghiệm khách hàng.

1.3 Quản lý theo kiểu "thủ công"

Nhiều chủ cửa hàng vẫn quản lý bằng sổ sách, Excel, hoặc “trí nhớ” cá nhân. Họ không sử dụng phần mềm quản trị, không có báo cáo rõ ràng theo thời gian thực. Khi mở rộng:

- Không biết cửa hàng nào đang hoạt động hiệu quả.

- Không theo dõi được hàng tồn kho, tiền mặt, công nợ chính xác.

- Không thể ra quyết định kịp thời khi có vấn đề.

2. Chuyển từ tư duy điểm bán sang tư duy hệ thống

2.1 Xây tư duy “vận hành bằng hệ thống không bằng con người”

Muốn phát triển thành chuỗi, bạn cần chuyển từ “chủ làm” sang “hệ thống làm”. Hệ thống ở đây bao gồm:

- Quy trình SOP: Mọi công việc đều có hướng dẫn chi tiết.

- Công cụ số hóa: Quản lý công việc, doanh thu, chi phí, đào tạo nhân sự qua phần mềm.

- Cơ cấu tổ chức: Có người phụ trách từng mảng (vận hành, đào tạo, kiểm soát chất lượng).

Tư duy này sẽ giúp bạn:

- Nhân bản nhanh mà không bị lệ thuộc vào từng cá nhân.

- Duy trì chất lượng đồng đều ở mọi điểm bán.

- Tối ưu hóa nguồn lực, giảm sai sót và thất thoát.

2.2 Tập trung phát triển đội ngũ kế thừa

Một mô hình không thể mở rộng nếu mọi thứ đều phụ thuộc vào “ông chủ”. Bạn cần xây dựng đội ngũ có khả năng:

- Quản lý vận hành tại từng điểm.

- Giám sát chất lượng, đào tạo nội bộ.

- Báo cáo và xử lý tình huống thay cho bạn.

Gợi ý:

- Tuyển chọn những nhân sự có tố chất phát triển lâu dài.

- Đào tạo họ trở thành người quản lý cấp trung.

- Cho họ cơ hội thử sai để phát triển năng lực và lòng trung thành.

Khi bạn có 2–3 người có thể thay bạn điều hành, lúc đó bạn mới thật sự có hệ thống.

Cản trở lớn nhất khi mở rộng chuỗi hệ thống

2.3 Tư duy dài hạn

Nhiều chủ cửa hàng chỉ tập trung vào doanh thu từng ngày, từng tuần. Nhưng xây hệ thống cần cái nhìn dài hạn: 6 tháng – 1 năm – 3 năm.

Hãy tự hỏi:

- Mô hình này sau 10 chi nhánh có còn hiệu quả không?

- Đội ngũ có đủ năng lực vận hành mở rộng?

- Tôi cần làm gì để tự động hóa một phần hệ thống?

Chuyển đổi tư duy giúp bạn đầu tư đúng vào những thứ có khả năng sinh lời lâu dài: hệ thống, con người, dữ liệu và thương hiệu.

Kết luận

Chướng ngại lớn nhất khi nhân rộng chuỗi không phải là vốn, mặt bằng hay nhân sự mà chính là tư duy “bán hàng tại một điểm” của người đứng đầu. Chỉ khi bạn dám “rời khỏi quầy thu ngân” và bắt đầu tư duy như một người xây hệ thống, bạn mới có thể đưa mô hình tiến xa hơn.
Đó là hành trình của bất kỳ mô hình thành công nào trên thị trường chuỗi và nhượng quyền hiện nay. Nếu bạn đang trên hành trình này, khóa học “Chuỗi 4.0: Đóng gói và Nhân bản mô hình kinh doanh” sẽ là bước đệm cần thiết để bạn chuyển mình từ người bán hàng thành người kiến tạo hệ thống.