
Nhìn lại những sự kiện nổi bật trong ngành F&B năm 2023
- Người viết: Hồng Hiếu lúc
- Retail Talk
- - 0 Bình luận
Dù bị ảnh hưởng bởi suy thoái kinh tế toàn cầu, năm 2023 vẫn chứng kiến sự cạnh tranh sôi nổi giữa các chuỗi cà phê lớn như Highlands Coffee, Phúc Long, Katinat hay The Coffee House... Điều này bởi phần lớn các thương hiệu này đều có nguồn lực tài chính mạnh mẽ từ các công ty mẹ và sẵn sàng mở rộng quy mô để tăng cường sức ảnh hưởng của mình. Chi tiết như sau:
1.1. Highlands Coffee vẫn duy trì vị thế hàng đầu
Highlands Coffee đã liên tục giữ vị thế dẫn đầu trong lĩnh vực cà phê cao cấp trong nhiều năm và hiện đang phát triển với tốc độ ấn tượng. Chỉ trong 9 tháng đầu năm 2023, hãng đã mở hơn 100 cửa hàng nhượng quyền, đưa tổng số cửa hàng trong chuỗi lên con số 700. Đồng thời, "ông lớn" này còn gây ấn tượng khi khai trương nhà máy rang cà phê Cao Nguyên tại KCN Phú Mỹ II – Bà Rịa Vũng Tàu, với diện tích 24.000m2 và vốn đầu tư lên đến 500 tỷ đồng, điều này khiến nhiều người ngạc nhiên.
Mặc cho thị trường ngày càng cạnh tranh, Highlands Coffee vẫn đang là chuỗi đồ uống giữ “ngôi vương” trong ngành F&B Việt Nam hiện nay
1.2. Phúc Long leo lên vị trí thứ hai
Sau khi được hợp nhất vào tập đoàn Masan, Phúc Long đã thành công vươn lên đứng thứ hai trong thị trường chuỗi đồ uống Việt Nam. Trong năm 2023, riêng chỉ tính từng chi tiết, thương hiệu này đã khai trương hơn 44 cửa hàng flagship tại các thành phố lớn trên khắp đất nước, nâng tổng số cửa hàng flagship trong hệ thống lên trên 150. Đồng thời, Phúc Long còn là chuỗi đồ uống có số lượng kiosk lớn nhất với hơn 45 điểm tại các vị trí chiến lược, nơi có đông dân cư.
Đẩy mạnh Flagship store và giảm thiểu các điểm bán kiosk là chiến lược mới mà Phúc Long đang làm để cải thiện hoạt động kinh doanh
1.3. The Coffee House vẫn giữ vững vị thế
Mặc dù đang trải qua giai đoạn tìm kiếm hướng đi mới, The Coffee House vẫn giữ vị thế thứ ba với mạng lưới cửa hàng rộng khắp Việt Nam. Hiện thương hiệu này có khoảng 150 cửa hàng trên toàn quốc, duy trì con số so với năm 2022.
Chiến lược của The Coffee House trong năm 2023 chủ yếu tập trung vào việc giữ vững vị thế hiện tại thay vì mở rộng quá nhanh như các đối thủ khác trên thị trường. Thương hiệu này đang chọn lựa định hướng ổn định hơn, tập trung vào việc cải thiện trải nghiệm và chất lượng dịch vụ khách hàng thông qua hoạt động truyền thông cũng như việc giới thiệu các sản phẩm mới.
Không chạy theo xu hướng “bành trướng” quy mô, The Coffee House tập trung vào cải thiện chất lượng dịch vụ và sản phẩm
1.4. Starbucks bĩnh tĩnh
Mặc dù đã có mặt tại Việt Nam hơn một thập kỷ, "ông lớn tỷ đô" Starbucks chỉ mới đạt cột mốc 100 cửa hàng vào tháng 9 năm nay. Số lượng cửa hàng cà phê của hãng này tại các quốc gia Đông Nam Á so với con số này thực sự là rất khiêm tốn. Tuy nhiên, đây cũng là một dấu mốc quan trọng, chứng tỏ sự phát triển vững vàng của hãng cà phê hàng đầu thế giới tại thị trường "khó tính" như Việt Nam.
Mới đây, Starbucks vừa khai trương cửa hàng thứ 100, đánh dấu cột mốc kỷ niệm 10 năm thương hiệu có mặt tại Việt Nam
1.5. Katinat Saigon Cafe "vươn lên"
Mặc dù mới chỉ là "em út" trên thị trường đồ uống Việt Nam, Katinat Saigon Cafe đã ghi dấu ấn mạnh mẽ trong hành trình tăng trưởng ấn tượng của mình. Chỉ trong chưa đầy hai năm, thương hiệu này đã mở rộng từ 10 cửa hàng lên con số 58, nằm trong danh sách "tân binh đáng chú ý" tại thị trường Việt Nam. Tốc độ mở rộng chuỗi cửa hàng của Katinat chỉ đứng sau Highlands Coffee và Phúc Long, được xem là một trong những thương hiệu triển vọng nhất trong tương lai 3 năm của thị trường F&B Việt Nam.
“Tân binh” Katinat đang cho thấy sức mạnh đáng nể của mình khi liên tục mở rộng cả về quy mô lẫn độ nhận diện thương hiệu
2. Biến cố Mixue: Mô hình nhượng quyền bão hòa, chủ đầu tư than bị “chèn ép” và “bóc lột”?
Đầu năm 2023, Mixue tuyên bố đạt mốc 1000 cửa hàng tại thị trường Việt Nam, đánh dấu vị thế là chuỗi đồ uống lớn nhất hiện nay tại đất nước này. Tuy nhiên, niềm hân hoan không kéo dài khi vào ngày 29/9 vừa qua, tại một cửa hàng Mixue tại Triều Khúc (Hà Nội) - được cho là trụ sở của Công ty TNHH Snow King Global (đơn vị quản lý thương hiệu Mixue tại Việt Nam) - nhiều chủ quán mua nhượng quyền đã tổ chức biểu tình, đòi quyền lợi. Nguyên nhân là do Mixue thông báo giảm giá 10% - 25% các sản phẩm, nhưng giá nguyên liệu đầu vào chỉ giảm 8% - 10%.
Phản ứng của công ty Mixue Việt Nam đối diện với tình huống này không thể cung cấp câu trả lời rõ ràng ngoài việc hy vọng sự thông cảm từ phía chủ cửa hàng trước khi rời đi. Hành động này đã kích động sự phẫn nộ từ các chủ cửa hàng, họ cảm thấy không được tôn trọng mặc dù đã đầu tư xấp xỉ 1 tỷ đồng và ký kết biên bản nhượng quyền trên tinh thần hợp tác.
Cho đến ngày 3/10/2023, số lượng chủ quán yêu cầu cuộc trò chuyện trực tiếp với đại diện thương hiệu đã tăng lên gần 200 người, đến từ nhiều tỉnh thành khác nhau như thành phố Hồ Chí Minh, Phú Thọ, Nam Định, Quảng Ninh... Sự không hài lòng với cách thức làm việc của thương hiệu trở nên rõ ràng hơn, các chủ cửa hàng thể hiện quyết tâm đối đầu.
Sự kiện này đã làm nổi lên những nhược điểm của Mixue, khiến các nhà đầu tư bức xúc. Những "hình phạt nghiêm khắc" trong hợp đồng nhượng quyền và việc không tuân thủ các điều khoản đã cam kết là điển hình. Những người liên quan đã chia sẻ về những vấn đề từ hợp đồng đến các ràng buộc pháp lý.
Hàng loạt chủ đầu tư căng băng rôn biểu tình nhằm phản đối chính sách giá mới của Mixue
3. Phân khúc đồ uống giá rẻ “lên ngôi”, hàng loạt thương hiệu mới gia nhập thị trường
Trong giai đoạn khó khăn về kinh tế, người tiêu dùng phải siết chặt chi tiêu và phân khúc đồ uống giá rẻ trở nên phổ biến hơn. Chỉ trong nửa đầu năm 2023, mô hình đồ uống phổ thông chứng kiến sự cạnh tranh quy mô lớn chưa từng thấy. Nhiều thương hiệu, cả trong và ngoài nước, đua nhau gia nhập thị trường này để tranh giành "miếng bánh" của phân khúc giá rẻ, một phần thị trường tiềm năng.
TocoToco, Cooler City, Chatthai, BingLong,... là những tên tuổi nổi bật, họ là một phần trong cuộc cạnh tranh gay gắt này. Điều này đã thúc đẩy Mixue, chuỗi đồ uống có quy mô lớn nhất tại Việt Nam hiện nay, phải tiếp tục giảm giá để cạnh tranh. Hành động này của Mixue không chỉ góp phần khơi mào cuộc chiến giảm giá mà còn làm biến đổi thị trường F&B Việt Nam.
3.1. Mixue
Dù đang đối mặt với nhiều tranh cãi, Mixue vẫn là thương hiệu dẫn đầu tại thị trường đồ uống giá rẻ ở Việt Nam. Chỉ trong 6 năm, họ đã mở hơn 1.400 cửa hàng, sở hữu một sức ảnh hưởng mạnh mẽ, bao gồm hiệu suất chuỗi cung ứng, tối ưu về giá cả, và việc nhượng quyền dễ dàng khi sản phẩm, thiết bị, quy trình đã được chuẩn hóa. Mọi hành động của Mixue có thể có tác động lớn đến thị trường, thậm chí đẩy các doanh nghiệp khác trong ngành phải hy sinh lợi nhuận để cạnh tranh với "ông lớn" này.
Dẫu còn nhiều tranh cãi nhưng Mixue vẫn đang dẫn đầu trong cuộc đua ở phân khúc đồ uống giá rẻ tại Việt Nam
3.3. ToCoToCo
Là một thương hiệu đã có "sân nhà", ToCoToCo có uy tín nhờ là hãng trà sữa phổ biến dành cho học sinh, sinh viên Việt Nam suốt 10 năm qua. Tuy nhiên, nhược điểm của họ là yêu cầu vốn đầu tư cao hơn so với Mixue và Cooler, đồng thời giá trà sữa của họ cũng cao hơn, gây khó khăn trong cạnh tranh. Sử dụng kem tươi với giá 8 nghìn/chiếc nhưng không được khách hàng đánh giá cao về chất lượng.
3.3. Chatoo
Chatoo là một tên tuổi mới nổi trong ngành đồ uống Việt Nam năm 2023. Tương tự như các chuỗi trên, Chattoo bán cả kem và trà sữa trong phân khúc giá rẻ với hàng chục cửa hàng nhượng quyền được mở trong hơn 1 năm. Với sự bứt phá nhanh chóng này, nhiều người trong ngành đặt cược rằng Chatoo có thể trở thành một "kỳ lân" mới nổi trong ngành đồ uống Việt năm nay.
3.4. Chatthái
Một tên tuổi mới nổi khác tại Hà Nội là Chatthái, thương hiệu đến từ Thái Lan. Tương tự như các chuỗi trước đó, Chatthái bán cả kem và trà sữa. Mặc dù giá kem 15.000 đồng/chiếc không cạnh tranh với Mixue, Cooler City hay ToCoToCo, sản phẩm của họ lại có những đặc điểm khác biệt. Không chỉ sở hữu kem ốc quế vị vani, kem Chatthái còn có vị trà thái xanh và trà thái đỏ độc đáo, tạo nên sự độc đáo và mới lạ trong khẩu vị người tiêu dùng.
4. Cà phê muối, trà mãng cầu, trà chanh giã tay,… hàng loạt trend ẩm thực xuất hiện “xâm chiếm” thị trường F&B Việt Nam năm 2023
Với ảnh hưởng mạnh mẽ từ mạng xã hội, thị trường đồ ăn và đồ uống Việt Nam đã chứng kiến sự xuất hiện của nhiều trào lưu và xu hướng ẩm thực mới. Đặc biệt, các món như bánh cafe muối, đồng xu phô mai, trà mãng cầu, trà sữa nướng Vân Nam hay trà chanh giã tay đã thu hút sự chú ý.
Việc bắt kịp xu hướng này đã giúp nhiều cá nhân và doanh nghiệp gặt hái thành công. Tuy nhiên, cũng không ít người gặp phải những trải nghiệm khó khăn khi cố gắng "nhảy vào" các xu hướng ẩm thực này.
4.1. Trà mãng cầu
Trong danh sách xu hướng đồ uống của nửa đầu năm 2023, không thể không nhắc đến Trà mãng cầu. Ngay khi xuất hiện, loại đồ uống này đã nhanh chóng lan truyền trên mạng xã hội, thu hút hàng triệu lượt tương tác và chia sẻ. Với sự lan truyền mạnh mẽ, nhiều thương hiệu đồ uống lớn nhỏ trên khắp cả nước đã nhanh chóng đưa Trà mãng cầu vào danh sách món chính. Trong khoảng thời gian đó, Trà mãng cầu có thể được coi là điểm nhấn trong thị trường đồ uống, với tốc độ tăng trưởng đáng kinh ngạc, góp phần tái sinh doanh thu cho nhiều cửa hàng trong bối cảnh kinh tế suy thoái.
Không chỉ tạo nên “hot trend” mới, trà mãng cầu còn là “người hùng” của nông sản Việt trong năm 2023
4.2. Gỏi gà măng cụt
Món ăn "độc lạ" gỏi gà măng cụt đã lan tỏa rộng rãi nhờ sự ảnh hưởng của các người ảnh hưởng nổi tiếng trên nền tảng TikTok. Với hương vị chua thanh đặc biệt, món gỏi gà măng cụt nhanh chóng trở thành một món ăn "gây nghiện" ngay từ khi xuất hiện, tạo ra một xu hướng ẩm thực mới, thách thức thậm chí cả trà mãng cầu. Trong thời kỳ "hot" nhất, từ khóa "măng cụt xanh" đạt gần 5 triệu kết quả tìm kiếm, từ các kênh bán hàng online đến các cửa hàng truyền thống, măng cụt xanh trở thành một mặt hàng được săn đón không ngừng.
4.3. Cà phê muối
Mặc dù thị trường F&B Việt Nam năm 2023 chứng kiến hàng loạt xu hướng ẩm thực mới, nhưng cà phê muối vẫn được xem là biểu tượng trong số các xu hướng ẩm thực năm nay. Nổi lên từ một quầy cà phê di động tại Sài Gòn và được lan truyền mạnh mẽ trên các mạng xã hội như Facebook, TikTok, đồ uống này nhanh chóng tạo ra một làn sóng mới trên khắp cả nước, thu hút sự quan tâm từ mọi người.
Có người còn đùa rằng, vào thời điểm cà phê muối "hot" nhất, chỉ cần đi trên đường khoảng cách 10m là có thể tìm thấy một quầy cà phê muối. Thậm chí, hàng loạt các thương hiệu đồ uống nổi tiếng như Phê La, Highlands Coffee, The Coffee House... cũng đã nhanh chóng nhận định và sáng tạo ra các đồ uống mới lấy cảm hứng từ cà phê muối đặc trưng này.
“Cơn sốt” cà phê đã mang đến nhiều lợi ích không tưởng cho cộng đồng chủ quán Việt trong năm 2023
4.4. Bánh đồng xu phô mai
Bánh đồng xu phô mai xuất hiện lần đầu tại Hà Nội vào cuối tháng 8 và ngay lập tức trở thành một món ăn vặt được giới trẻ Thủ Đô yêu thích. Vào thời điểm đó, các mạng xã hội rộn ràng với tin tức về món bánh đồng xu, khiến mọi người đổ xô đi thử, sẵn lòng xếp hàng hàng giờ để thưởng thức món ăn theo xu hướng này. Tuy nhiên, món ăn này cũng nhanh chóng rơi vào cảnh "lên đỉnh và đi xuống" nhanh chóng. Chỉ sau một thời gian ngắn, khách hàng đã cảm thấy chán chường với xu hướng bánh đồng xu, những cửa hàng ngày xưa đông đúc giờ đã trở nên ế ẩm, thiếu khách.
4.5. Trà chanh giã tay
Trà chanh giã tay được coi là món đồ uống "hot hit" nhất trên thị trường F&B vào cuối năm. Thức uống này xuất phát từ một xe đẩy bán đồ uống lưu động tại quận Tây Hồ, Hà Nội của anh Hoàng Thế Hảo. Điểm độc đáo của trà chanh giã tay nằm ở cách pha chế mới lạ, hương vị hấp dẫn và dễ uống. Vì thế, dù mới chỉ ra mắt, món đồ uống này đã nhanh chóng thu hút lòng yêu thích của nhiều khách hàng và trở nên phổ biến trên thị trường ẩm thực ở khu vực phía Bắc.
Không chỉ vậy, nhờ sức lan tỏa mạnh mẽ từ các nền tảng mạng xã hội, trà chanh giã tay đã nhanh chóng trở thành hiện tượng và xuất hiện ở nhiều địa điểm khác nhau trên khắp cả nước. Nhiều cửa hàng bán trà chanh giã tay đã mọc lên, từ mô hình xe đẩy đến các thương hiệu lớn như Maycha, The Cha, TocoToco,... tất cả đều có trong danh sách. Mức giá trung bình của một ly trà chanh giã tay dao động từ 25.000 đến 49.000 đồng.
Dẫu còn nhiều tranh cãi, nhưng không thể phủ nhận rằng trà chanh giã tay đã tạo nên một làn sóng mới trong thị trường đồ uống Việt dịp cuối năm 2023
4.6. Trà sữa đất nung Vân Nam
Trà sữa đất nung Vân Nam đã tạo nên sự đột phá trong cuộc đua các đồ uống cuối năm 2023. Được biết, đây là một thức uống vô cùng phổ biến tại Trung Quốc và chỉ mới "xuất hiện" trên thị trường Việt Nam trong thời gian gần đây.
Điểm đặc biệt của loại trà này là việc sử dụng đất nung rang cùng với đường trực tiếp trên nồi đất trước khi thêm sữa và các loại thảo mộc như hoa khô, kỷ tử, táo đỏ,... Vì quá trình chế biến thủ công, việc tạo ra sản phẩm này thường mất từ 7 đến 10 phút.
Nhờ phương pháp pha chế độc đáo và hương vị thích hợp cho tiết trời mùa Đông, trà sữa đất nung đã nhanh chóng tạo ra cơn sốt tại Thủ Đô. Mọi người đều đổ xô tới các quán bán trà sữa đất nung để "bắt kịp xu hướng", thậm chí sẵn lòng xếp hàng hàng tiếng chỉ để thưởng thức loại đồ uống này.
4.7. Mì tôm thanh long đỏ
Cơn sốt về mì tôm thanh long được khởi nguồn từ MV quảng bá sản phẩm mì ăn liền thanh long Caty, một thương hiệu thuộc sở hữu của Công ty TNHH Caty Food. Mặc dù đã có mặt trên thị trường từ năm 2022, nhưng chỉ khi bài hát quảng cáo về "lần đầu tiên có thanh long trong mì tôm" được phát hành, mì tôm này mới thu hút sự chú ý rộng rãi.
Chỉ trong vòng ba ngày sau khi MV này trở nên phổ biến, mì tôm thanh long đỏ đã lan tỏa trên mạng xã hội và "làm lay động" cả trà chanh giã tay và trà sữa đất nung. Lượng đơn đặt hàng cho sản phẩm của thương hiệu tăng lên một cách chưa từng thấy, gây áp lực lớn và buộc nhân viên công ty phải làm việc cả ngày lẫn đêm để đáp ứng nhu cầu của khách hàng.
Viral nhờ MV “quá vô tri”, mì tôm thanh long đỏ Caty vụt sáng trở thành cái tên được săn lùng nhiều nhất những tháng cuối năm 2023
5. Các ông lớn Việt “ồ ạt” phát triển ở thị trường nước ngoài.
Cửa hàng mới của Trung Nguyên Legend tại Thượng Hải rất được các “tín đồ cà phê” xứ tỷ dân yêu thích
5.2. Cộng cà phê
Mới đây, Cộng Cà phê thông báo vừa mở cửa hàng đầu tiên tại Toronto (Canada), đánh dấu thị trường quốc tế thứ ba mà chuỗi cà phê này đặt chân tới.
Cửa hàng tại Canada sẽ là cơ sở thứ 20 của Cộng Cà phê tại thị trường nước ngoài. Trước đó, chuỗi cà phê mang đậm chất Việt Nam xưa đã đặt chân đến Hàn Quốc và Malaysia. Thương hiệu này để lại dấu ấn đáng kể tại xứ sở kim chi. Kể từ khi mở cửa hàng đầu tiên vào tháng 7/2018, đến nay Cộng Cà phê đã mở được tới 16 chi nhánh ở Hàn Quốc. Trong đó riêng tỉnh Busan có 6 cửa hàng, Seoul và Gyeonggi mỗi nơi có 3 cửa hàng.
Ngay tại Việt Nam, thương hiệu này cũng trở thành điểm đến “phải thử” với nhiều du khách Hàn Quốc. Không khó để bắt gặp dòng khách người Hàn Quốc ra vào tấp nập ở những cửa hàng Cộng Cà phê tại các địa điểm du lịch như phố Nhà Chung (Hà Nội), Sapa, Hội An,….
Cộng Cà Phê trở thành chuỗi cà phê Việt đầu tiên “chinh phục” được thị trường Canada
Trên đây là tổng hợp các sự kiện nổi bật trong ngành F&B Việt Nam trong năm 2023. Hy vọng qua bài viết này, bạn sẽ có cái nhìn tổng quan hơn về tình hình thị trường trong một năm qua và có thể lên kế hoạch phù hợp cho kinh doanh của mình trong thời gian tới.
Viết bình luận