Nhượng quyền thương mại đang trở thành xu hướng khởi nghiệp và mở rộng kinh doanh phổ biến tại Việt Nam. Mô hình này mang lại tốc độ tăng trưởng nhanh, giảm rủi ro thử sai nhờ kế thừa thương hiệu và hệ thống có sẵn. Tuy nhiên, để thành công với nhượng quyền, bạn cần hiểu rõ cả lợi ích và hạn chế của việc sở hữu nhượng quyền trước khi đầu tư.

1. Khái quát về mô hình nhượng quyền

Nhượng quyền thương mại là một mô hình kinh doanh phổ biến trên toàn thế giới, đặc biệt phù hợp với những người muốn khởi nghiệp nhưng chưa có nhiều kinh nghiệm xây dựng thương hiệu hoặc hệ thống vận hành riêng. Với mô hình này, bên nhận nhượng quyền sẽ được quyền sử dụng thương hiệu, sản phẩm, quy trình và hệ thống của bên nhượng quyền để vận hành một doanh nghiệp tương tự.

Trong những năm gần đây, tại Việt Nam, nhượng quyền thương mại đã phát triển mạnh mẽ trong nhiều lĩnh vực như ẩm thực, cà phê, làm đẹp, bán lẻ và giặt sấy. Mô hình này mang lại cho nhà đầu tư một lối đi nhanh hơn đến thành công, nhưng đồng thời cũng đi kèm những ràng buộc nhất định.

2. Lợi ích của việc sở hữu nhượng quyền

2.1 Tự chủ trong kinh doanh nhưng vẫn có hệ thống hỗ trợ phía sau

Sở hữu một doanh nghiệp nhượng quyền không có nghĩa là bạn chỉ đơn thuần làm theo chỉ đạo. Trên thực tế, bạn vẫn là người trực tiếp điều hành hoạt động kinh doanh hàng ngày – từ tuyển dụng nhân sự, kiểm soát dòng tiền đến chăm sóc khách hàng. Tuy nhiên, bạn không phải bắt đầu từ con số 0. Bên nhượng quyền cung cấp cho bạn một "bộ công cụ" đã được thử nghiệm và hoàn thiện, giúp giảm thiểu rủi ro và tăng khả năng thành công ngay từ những bước đầu.

Lợi ích và hạn chế của việc sở hữu nhượng quyền

2.2 Khách hàng biết đến thương hiệu từ trước

Một trong những thách thức lớn nhất khi bắt đầu kinh doanh là xây dựng nhận diện thương hiệu và thu hút khách hàng. Tuy nhiên, với mô hình nhượng quyền, thương hiệu đã có mặt trên thị trường và được khách hàng tin tưởng. Điều này giúp bạn tiếp cận tập khách hàng trung thành nhanh hơn, từ đó tạo ra doanh thu sớm hơn so với một mô hình khởi nghiệp truyền thống.

2.3  Sản phẩm/dịch vụ đã được thị trường kiểm chứng

Thay vì mất thời gian nghiên cứu thị trường, phát triển sản phẩm và thử sai, bạn sẽ được cung cấp bộ sản phẩm/dịch vụ đã có chứng nhận về độ phù hợp với thị trường. Tức là bạn đang vận hành một mô hình đã được kiểm nghiệm thực tế và chứng minh tính khả thi về mặt lợi nhuận, chất lượng và nhu cầu thị trường.

2.4 Nhận được hỗ trợ toàn diện trong giai đoạn chuẩn bị khai trương

Một trong những lợi thế đặc biệt của nhượng quyền là bên nhượng quyền thường hỗ trợ bạn từ A đến Z trước khi khai trương cửa hàng hoặc địa điểm kinh doanh. Tùy vào thương hiệu, bạn sẽ được hỗ trợ:

- Tư vấn chọn vị trí mở cửa hàng phù hợp với mô hình

- Thiết kế không gian đúng chuẩn thương hiệu

- Xây dựng và giám sát thi công

- Hướng dẫn chuẩn bị tài chính

- Đào tạo đội ngũ nhân sự

- Hỗ trợ tổ chức sự kiện khai trương và chiến dịch truyền thông đầu tiên

Điều này cực kỳ quan trọng với những người mới bước chân vào lĩnh vực kinh doanh.

2.5 Hỗ trợ vận hành và phát triển liên tục sau khai trương

Không chỉ dừng lại ở giai đoạn đầu, các thương hiệu nhượng quyền uy tín còn duy trì hỗ trợ lâu dài trong quá trình vận hành. Cụ thể, bạn có thể nhận được:

- Chương trình đào tạo định kỳ cho nhân sự

- Chiến dịch marketing quy mô toàn quốc hoặc khu vực

- Hệ thống công nghệ quản lý và báo cáo

- Tư vấn tối ưu vận hành, tăng trưởng doanh số

- Quyền được mua nguyên vật liệu với giá sỉ từ nhà cung cấp liên kết

Những hỗ trợ này giúp bạn duy trì hiệu quả hoạt động kinh doanh và sẵn sàng mở rộng trong tương lai.

                                                    Kinh doanh nhượng quyền thành công

3. Hạn chế của việc sở hữu nhượng quyền

3.1 Không có toàn quyền quyết định trong mọi vấn đề

Một trong những điều mà nhiều nhà đầu tư chưa từng làm nhượng quyền cảm thấy không quen là việc bị ràng buộc bởi hệ thống. Bạn không thể tự ý thay đổi sản phẩm, bảng giá, thiết kế hay chương trình khuyến mãi. Những điều này đều phải tuân thủ theo thỏa thuận và hướng dẫn từ bên nhượng quyền. Với những người thích sáng tạo hoặc mong muốn thử nghiệm mô hình kinh doanh mới, đây có thể là một giới hạn khá lớn.

3.2 Các chi phí vận hành và phí thương hiệu không nhỏ

Ngoài chi phí ban đầu để mua quyền nhượng quyền (franchise fee), bạn còn phải trả nhiều loại phí khác như:

- Phí quản lý hệ thống định kỳ (thường tính theo phần trăm doanh thu)

- Phí quảng cáo thương hiệu chung

- Chi phí vận hành theo chuẩn quy định

Nếu bạn không kiểm soát chặt chẽ chi phí và hiệu quả kinh doanh, các khoản phí này sẽ ảnh hưởng lớn đến lợi nhuận thực tế của doanh nghiệp.

3.3 Rủi ro phụ thuộc vào danh tiếng và hiệu quả của toàn hệ thống

Dù bạn điều hành tốt cơ sở của mình, nhưng nếu các cửa hàng khác trong hệ thống vận hành kém, xảy ra bê bối truyền thông hay bị khách hàng phàn nàn, thì uy tín toàn hệ thống cũng bị ảnh hưởng – và bạn cũng không thể tránh khỏi tổn thất. Việc phụ thuộc vào một thương hiệu duy nhất khiến bạn phải chịu rủi ro từ hệ thống mà mình không thể kiểm soát hoàn toàn.

3.4 Thời hạn hợp đồng và điều khoản chấm dứt không linh hoạt

Hầu hết các hợp đồng nhượng quyền có thời hạn nhất định (thường từ 3 đến 5 năm) và quyền gia hạn thường thuộc về bên nhượng quyền. Bạn có thể không được tiếp tục kinh doanh dưới thương hiệu đó nếu không đạt các yêu cầu định kỳ. Ngoài ra, các điều khoản chấm dứt hợp đồng cũng thường nghiêng về lợi ích của bên nhượng quyền, khiến bạn khó có lợi thế trong các tình huống tranh chấp.

Kết luận

Tuy nhiên, sự thành công vẫn phụ thuộc vào cách bạn vận hành, quản trị tài chính và lựa chọn đúng đối tác nhượng quyền có hệ thống hỗ trợ tốt, minh bạch và hiệu quả.

Trước khi quyết định đầu tư, hãy chắc chắn rằng bạn đã hiểu rõ hợp đồng nhượng quyền, chi phí thực tế, quyền lợi và nghĩa vụ, cũng như khả năng của bản thân trong việc tuân thủ các tiêu chuẩn đã được thiết lập. Nếu bạn đang cân nhắc bước vào lĩnh vực nhượng quyền hoặc muốn mở rộng mô hình kinh doanh một cách bài bản, khóa học Master Franchise Business: Xây dựng mô hình kinh doanh Nhượng Quyền bài bản và bùng nổ sẽ giúp bạn trang bị đầy đủ kiến thức từ A đến Z trước khi bắt đầu kinh doanh mô hình nhượng quyền.