Trong lĩnh vực bán lẻ, những doanh nghiệp nổi lên nhờ sự khác biệt về dịch vụ và chất lượng sản phẩm thường được xem như tấm gương để noi theo. Tuy nhiên, không ít trường hợp “thành công cục bộ” lại dẫn đến nguy cơ phát sinh tâm lý chủ quan. Bài viết này sẽ phân tích hiện tượng Fat Donglai, một chuỗi siêu thị nổi tiếng tại Trung Quốc, từ góc độ nhượng quyền thương mại và xu thế kinh doanh chuỗi hiện đại.

1. Vài nét về thương hiệu Fat Donglai

Fat Donglai  là một chuỗi siêu thị thuộc tỉnh Hà Nam, Trung Quốc. Thương hiệu này từng tạo nên “cơn sốt” nhờ:

- Chính sách đãi ngộ nhân viên hào phóng: Cung cấp mức lương, thưởng và phúc lợi cao hơn mặt bằng chung, khuyến khích nhân viên làm việc tận tâm.

- Chất lượng dịch vụ: Tập trung vào trải nghiệm khách hàng, từ môi trường siêu thị sạch sẽ, đến thái độ chăm sóc ân cần.

- Triết lý kinh doanh độc đáo: Ông chủ của Fat Donglai được cho là xây dựng quy tắc nội bộ đặc biệt, can thiệp cả vào đời sống nhân viên nhằm duy trì chất lượng phục vụ và văn hóa doanh nghiệp.

Tuy nhiên, phần lớn thành công của Fat Donglai lại giới hạn ở phạm vi địa phương. Mặc dù tạo được tiếng vang lớn tại Hà Nam, nhưng thương hiệu này chưa triển khai rộng rãi mô hình nhượng quyền một cách chính thức hoặc mở rộng ra ngoài tỉnh.

Chuỗi siêu thị Fat Donglai Trung Quốc

2.Thành công cục bộ và “ảo tưởng” tạm thời

Dễ thấy, thành công cục bộ có thể mang đến rủi ro “ảo tưởng” khi doanh nghiệp tự tin thái quá vào thế mạnh hiện tại. Trong trường hợp Fat Donglai:

- Tự tin quá mức: Ít tiến hành nghiên cứu thị trường, hoặc lơ là việc cập nhật xu hướng bán lẻ mới.

- Chủ quan với đối thủ: Những thương hiệu khác đang bám đuổi sít sao cả về chất lượng dịch vụ lẫn mô hình kinh doanh.

Nếu doanh nghiệp không kịp thời điều chỉnh, “hào quang” tại địa phương có thể khiến họ bỏ lỡ nhiều cơ hội phát triển quan trọng.

3. Những chính sách nội bộ gây tranh cãi

Bên cạnh chính sách phúc lợi tốt, Fat Donglai cũng nổi tiếng với nhiều quy định “độc” và “lạ”:

- Can thiệp sâu đời tư: Yêu cầu nhân viên phải giữ nhà cửa gọn gàng, quản lý chuyện cưới hỏi, mua sắm xe cộ…

- Xử lý mâu thuẫn nội bộ: Có quy tắc “ai chửi/bắt nạt trước người đó chịu hoàn toàn trách nhiệm” hoặc “nếu một bên muốn ly hôn nhưng bên kia không đồng ý thì không được phép”, khiến dư luận hoài nghi về tính pháp lý.

Những quy định này tạm thời vẫn hoạt động ở phạm vi nội bộ. Tuy nhiên, nếu Fat Donglai muốn phát triển ra ngoài tỉnh hoặc triển khai nhượng quyền thương mại, việc can thiệp quá sâu vào đời sống cá nhân nhân viên sẽ là rào cản lớn.

4. Chậm chân trước xu thế “Đại Nhượng quyền”

Trong bối cảnh các tập đoàn bán lẻ khác đang đẩy mạnh “Đại Nhượng quyền” (Big Franchise) để mở rộng trong và ngoài nước, Fat Donglai lại chủ yếu giới hạn tại Hà Nam, với tuyên bố không mở rộng ra khỏi Hứa Xương, Tân Hương…

Hai kịch bản được giới chuyên gia đánh giá:

- Tự giới hạn phát triển: Đóng khung phạm vi hoạt động ở địa phương, dễ bị các thương hiệu lớn “vượt mặt” về lâu dài.

- Kín đáo mở rộng: Fat Donglai vẫn thực hiện “điều cải” (điều chỉnh và cải tạo) nhiều siêu thị từ Nam ra Bắc. Tuy không chính thức thay bảng hiệu, nhưng bản chất là mở rộng chuỗi gián tiếp theo hình thức tương tự nhượng quyền.

Đừng để thành công của bạn làm bạn trở nên mù quáng

5. Ví dụ cụ thể: Khởi động thương mại điện tử và “điều cải” siêu thị

- Khởi động kênh online: Để đối phó với vấn đề “hàng xách tay” và hàng giả, Fat Donglai buộc phải thành lập kênh thương mại điện tử. Dù đây là xu thế, nhưng động cơ của Fat Donglai dường như mang tính phòng thủ hơn là mở rộng.

- “Điều cải” hàng loạt siêu thị: Mặc dù khẳng định chỉ hoạt động tại Hà Nam, Fat Donglai lại đồng thời tham gia “điều cải” nhiều siêu thị trên khắp Trung Quốc. Thông qua việc cung cấp hàng hóa, mô phỏng văn hóa và quy trình nhân sự, Fat Donglai lặng lẽ mở rộng mà không công khai dùng thương hiệu của chính mình.

6. Bài học

- Tỉnh táo trước “hào quang” địa phương: Thành công giới hạn trong một địa phương dễ dẫn đến sự chủ quan, khiến doanh nghiệp bỏ lỡ cơ hội cạnh tranh khi vươn ra thị trường rộng lớn.

- Tuân thủ quy tắc pháp lý và chuẩn mực đạo đức: Việc can thiệp quá sâu vào đời tư nhân viên, dù xuất phát từ mục đích xây dựng văn hóa doanh nghiệp, có thể vi phạm luật pháp và gây tổn hại uy tín về lâu dài.

- Linh hoạt nắm bắt xu hướng nhượng quyền: Trước áp lực cạnh tranh ngày càng gay gắt, doanh nghiệp cần chủ động chuẩn hóa quy trình, áp dụng mô hình nhượng quyền một cách chuyên nghiệp để mở rộng quy mô và đảm bảo tính bền vững.

Kết luận

Fat Donglai đang đứng trước cả cơ hội lẫn thách thức. Dù sở hữu dịch vụ xuất sắc và chính sách đãi ngộ nổi bật, họ vẫn dễ bị “thành công cục bộ” che mờ tầm nhìn.

- Điều chỉnh chiến lược: Ưu tiên mở rộng mô hình nhượng quyền, minh bạch hóa kênh thương mại điện tử, nâng cấp trải nghiệm khách hàng toàn diện.

- Tôn trọng giới hạn pháp lý: Xây dựng quy định nội bộ rõ ràng, tránh can thiệp sâu vào đời tư nhân viên.

- Chủ động nâng cao năng lực: Tham gia một khóa học nhượng quyền: Master Franchise Business: Xây dựng mô hình thương hiệu nhượng quyền bài bản và bùng nổ uy tín để nắm vững quy trình, chuẩn hóa hệ thống, và đón đầu xu thế cạnh tranh.

Nếu Fat Donglai không nhanh chóng khắc phục những hạn chế trên, họ có nguy cơ mãi là “hiện tượng địa phương” mà không thể bứt phá trên thị trường lớn.