4 chiến lược cốt lõi để tăng lợi nhuận trong ngành bán lẻ

Những năm gần đây, khi cạnh tranh trên thị trường ngày càng gay gắt, nhu cầu tiêu dùng thay đổi nhanh và chi phí vận hành leo thang, nhiều chuỗi bán lẻ đang đối mặt với thực tế đáng lo ngại: lợi nhuận đơn cửa hàng sụt giảm liên tục.

Không ít doanh nghiệp chọn cách “mở thêm để bù lỗ”, giảm giá hoặc cắt giảm chi phí cực đoan - nhưng càng làm vậy, họ càng rơi vào vòng luẩn quẩn của “mở rộng không hiệu quả”.

Muốn phá vỡ cục diện này, các chuỗi cần tái cấu trúc mô hình lợi nhuận đơn cửa hàng dựa trên 4 trụ cột: chiến lược - vận hành - giá trị khách hàng - chuyển đổi số, hướng đến một tư duy mới: từ “tăng trưởng quy mô” sang “tăng trưởng giá trị”.

1. Tái định nghĩa chiến lược cửa hàng: Từ “chuẩn hóa đại trà” đến “tùy chỉnh theo từng khu vực”

Trong giai đoạn đầu, các chuỗi thường dùng mô hình sao chép chuẩn hóa để mở rộng nhanh. Nhưng khi thị trường phân hóa mạnh, cách làm “nghìn cửa hàng như một” dần mất hiệu quả.

Muốn tăng lợi nhuận, doanh nghiệp phải quay lại với nhu cầu thực tế từng khu vực, hướng đến mô hình “mỗi cửa hàng - một bản sắc riêng”.

(1) Phân khúc thị trường, xác định đúng đối tượng khách

Phân tích dữ liệu giúp hiểu đặc thù từng khu vực:

• Cửa hàng khu dân cư ưu tiên tiện lợi,
• Khu trung tâm thương mại nhấn mạnh trải nghiệm,
• Khu trường học chú trọng giá trị - chi phí.

Ví dụ: Một chuỗi tiện lợi tại khu dân cư già hóa đã bổ sung gian hàng thực phẩm tươi và dịch vụ nhận hàng hộ, giúp lượng khách/ngày tăng 30%.

(2) Tối ưu danh mục sản phẩm (SKU)

Bỏ tư duy “có tất cả cho mọi người”, chuyển sang “tập trung ngành hàng lõi + sản phẩm đặc trưng địa phương”.

Một chuỗi F&B phân tích dữ liệu giao hàng, thêm món hot theo vùng, loại bỏ món bán chậm

→ vòng quay tồn kho tăng 25%, biên lợi nhuận gộp tăng 5 điểm %.

(3) Tái tạo giá trị không gian

Cửa hàng không chỉ là nơi bán hàng, mà là “trạm trải nghiệm thương hiệu”.

• Thương hiệu thời trang biến một số cửa hàng thành “trung tâm livestream & cộng đồng khách hàng”, giúp hiệu suất/m² tăng vượt trội.
• Nhiều nhà sách kết hợp café, workshop, không gian sáng tạo – doanh thu phi sách chiếm trên 60%.

Tối ưu danh mục sản phẩm, trải nghiệm và không gian để mỗi cửa hàng trở thành một bản sắc riêng

2. Cách mạng hiệu suất: Loại bỏ chi phí ẩn, kích hoạt hiệu quả nhân sự

Lợi nhuận thấp phần lớn đến từ lỗ hổng hiệu suất - từ tồn kho, quy trình đến nhân sự.

Giải pháp là chuyển từ “quản lý theo kinh nghiệm” sang “vận hành bằng dữ liệu”.

(1) Chuỗi cung ứng linh hoạt và đồng bộ

Thiết lập hệ thống bổ hàng thông minh 3 cấp: Trụ sở - Khu vực - Cửa hàng, tính đến các yếu tố như thời tiết, lễ tết, lưu lượng.

Một chuỗi siêu thị ứng dụng AI dự báo giúp giảm tỷ lệ hết hàng từ 8% → 2%, tồn kho dư thừa giảm 15%.

(2) Tinh gọn nhân sự, nâng hiệu suất lao động

Áp dụng mô hình “lao động linh hoạt + nhân viên đa năng”:

Trong F&B, nhân viên được đào tạo đa kỹ năng - vừa order, vừa pha chế - kèm đội ngũ part-time giờ cao điểm.

Kết quả: tỷ trọng chi phí nhân công giảm từ 22% còn 18%.

(3) Quản lý năng lượng thông minh

Trang bị thiết bị IoT giám sát điện, nước theo thời gian thực.

Một chuỗi khách sạn giảm 12 triệu đồng chi phí năng lượng/năm/cửa hàng, tương đương tăng 2% lợi nhuận ròng.

Từ quản lý bằng cảm tính → vận hành bằng dữ liệu

3. Đào sâu giá trị khách hàng: Từ “chạy theo lưu lượng” đến “nuôi dưỡng giá trị trọn đời”

Trong thời kỳ chi phí thu hút khách mới tăng cao, bí quyết nâng lợi nhuận nằm ở tăng LTV (Lifetime Value) - giá trị trọn đời của khách hàng.

(1) Nâng cấp hệ thống hội viên

Tạo hệ sinh thái “thành viên trả phí + điểm thưởng tích hợp.”

Chuỗi mỹ phẩm tung thẻ hội viên 99.000đ/năm, tặng ưu đãi độc quyền và gói chăm sóc miễn phí → tỷ lệ quay lại đạt 65%, chi tiêu gấp 3 lần khách thường.

(2) Xây kênh khách hàng riêng (Private traffic)

Kết nối Cửa hàng - Nhân viên - Khách hàng qua Zalo OA hoặc mini app.

Một cửa hàng mẹ & bé dùng nội dung chia sẻ nuôi dạy con + tư vấn cá nhân 1:1, giúp tỷ lệ chuyển đổi trong tệp riêng tăng từ 5% → 18%, và giá trị đơn hàng +40%.

(3) Đa dạng hóa trải nghiệm dịch vụ

Tạo thêm giá trị từ dịch vụ bổ trợ:

• Gara ô tô cung cấp kiểm tra xe & xe thay thế miễn phí, tăng 50% tỷ lệ quay lại.
• Phòng gym mở thêm quầy dinh dưỡng & phục hồi thể chất, doanh thu dịch vụ phụ chiếm 35%.

4. Chuyển đổi số: Khi dữ liệu trở thành “bộ khuếch đại lợi nhuận”

Số hóa không còn là lựa chọn - mà là điều kiện tất yếu để cửa hàng duy trì lợi nhuận.

(1) Ứng dụng hệ thống “AI giám sát vận hành”

Camera AI nhận diện trưng bày sai quy chuẩn, thái độ phục vụ, quy trình, giúp giảm chi phí kiểm tra thủ công và nâng cao tính chuẩn hóa.

Một chuỗi F&B tăng hiệu suất kiểm tra vận hành gấp 4 lần.

(2) Mô hình định giá linh hoạt (Dynamic Pricing)

Dựa vào giá đối thủ, tồn kho, độ nhạy giá của khách, hệ thống tự điều chỉnh giá bán.

Một chuỗi dược phẩm tăng 20% doanh số nhóm hàng lợi nhuận cao mà không giảm biên lợi nhuận tổng.

(3) Tối ưu bố cục cửa hàng bằng bản đồ nhiệt (Heatmap)

Phân tích lộ trình di chuyển của khách qua Wi-Fi & camera, từ đó sắp xếp lại khu vực hàng hóa.

Một siêu thị sau khi chuyển khu thực phẩm tươi ra vị trí trung tâm, doanh thu khu đó tăng 25%, tỷ lệ mua kèm +15%.

Từ POS – CRM – AI đến Dynamic Pricing, chuyển đổi số giúp mỗi cửa hàng sinh lời như một trung tâm độc lập

Kết luận: Tăng lợi nhuận là cuộc chiến toàn hệ thống

Trong thời đại cạnh tranh khốc liệt, chuỗi bán lẻ không thể tiếp tục dựa vào “mở rộng quy mô để tăng trưởng”.

Muốn bền vững, mỗi cửa hàng phải trở thành một trung tâm lợi nhuận độc lập, được vận hành bằng dữ liệu, đo lường hiệu quả, và không ngừng tối ưu.

Chỉ khi doanh nghiệp thực sự hiểu khách hàng, tối ưu quy trình và ứng dụng công nghệ thông minh, mới có thể thoát khỏi chu kỳ lợi nhuận sụt giảm và xây dựng lợi thế cạnh tranh không thể sao chép.

Nếu anh/chị đang muốn tái cấu trúc chuỗi để tăng lợi nhuận đơn cửa hàng, và xây dựng mô hình nhân bản bền vững, hãy tham gia Khóa học Chuỗi 4.0 - Đóng gói & Nhân bản mô hình kinh doanh chuỗi dẫn đầu ngành.

Khóa học giúp anh/chị nắm trọn công thức từ chiến lược – vận hành – tài chính – con người, được thiết kế riêng cho Founder, CEO và chủ chuỗi bán lẻ muốn tăng trưởng quy mô một cách thông minh.

Câu hỏi thường gặp

1. Chuỗi nhỏ có nên đầu tư vào chuyển đổi số không?

→ Có, nhưng nên bắt đầu từ hệ thống POS - CRM - báo cáo tồn kho. Mục tiêu là minh bạch dòng dữ liệu, không phải đầu tư phô trương.

2. Làm sao cân bằng giữa mở rộng và lợi nhuận?

→ Áp dụng nguyên tắc “Mở sau khi ổn định”: khi 80% cửa hàng đạt biên lợi nhuận mục tiêu 10% trở lên, mới mở giai đoạn tiếp theo.

3. Nếu khách hàng giảm chi tiêu, đâu là chiến lược ứng phó?